Saygıdeğer kardeşim,
"İnsanı Doğru Anlamak" adlı ilk makalemden bu yana sizlere, insanı ve İslam'ı anlatmaya çalışıyorum. İnsanın gelişiminin, akıl boyutu olan dördüncü boyuttan, ilahi terbiye boyutu olan beşinci boyuta yükselmesinde olduğu artık iyice anlaşılmış olmalıdır.
Hal böyle iken, birçok insan, mutluluklarının sebebini arzu ve isteklerinin gerçekleşmesinde aramaktadır.
Halbuki nefsin arzuları sonsuzdur. Bu arzuların durmadan giderilmeye çalışılması, insanı, kendi nefsinden başka hiçbir şeyi düşünmeyen, doyumsuz bir canavar yapmaktan başka hiç bir işe yaramaz. İnsanın, mutluluğunu, kendi arzularının doyumunda araması, onun, kendini ve Rabbini yeterince tanımamasından ileri gelir. Esenlik ve huzur ise, Yaratan'a tabi olmadadır. İnsanın ebedî mutluluğu ancak İslâm çerçevesi içine girmesiyle, yani kendi Yaratıcı'sını tanıyıp O'nun iradesine bağlanmasıyla gerçekleşir.
Allahü tealâ adildir, kimseye zulmetmez, zalimlerin düşmanıdır, bütün yarattıklarına karşı merhamet sahibidir ve insanoğlunun da en büyük dostudur.
Kişi, Rabbinin isteklerine uyarsa hep hayır ve iyiliklerle karşılaşır. Kişi, kendi nefsinin süflî heves ve isteklerine uyarsa o zaman da hep sıkıntı ve kötülüklerle karşılaşır. Başı beladan kurtulmaz. Herkes dünyada da ahırette de yaptıklarının karşılıklarını bulur.
Saygıdeğer kardeşim, Rabbinden gafil olma. Bu gaflet seni dünyada da, ahırette de helâka götürür. Her an Rabbini hatırlamaya ve her an O’nun isteklerine göre hareket etmeye çalış. Hepsine uyamıyorsan hiç değilse önemli bir kısmına uymaya çalış. Eğer başına bir musibet gelir, sıkıntılarla karşılaşırsan sıkıntılarının sebeplerini başka yerlerde arama, kendi hata ve kusurlarında ara. Eğer çeşitli nimetlerle yüz yüze gelirsen, senin için hayır mı şer mi olduğunu bilmediğin bu nimetler sebebiyle, gurur ve kibire kapılma. Aklın ve dikkatin o nimette değil, onların gerçek sahibi olan Rabbinde olsun. Rabbine şükret ve hakkında hayırlı eylemesini dile. Böyle yaparsan dünyada da ahırette de huzur ve selâmet içinde olursun.
Çevrendeki kendini bilmezlerin davranışları seni yanıltmasın. Sebeplere, vesilelere veya zalimlerin güçlerine bakıp da aldanma. Veren de alanda, alçaltan da yükselten de Allahü tealadır. O’nun sevk ve idaresi olmadan bir tüy bile yerinden oynayamaz. Her olayın bir maddi sebebi olduğu gibi, bir de manevi sebebi vardır. O manevi sebepleri, imanın kemale ermeden göremezsin. Sen işlerin önüne değil, sonuna bak.
Pek değerli kardeşim, “Allah’ın isteklerine uymaktan hep hayır, kendi nefsinin hevasına uymaktan hep sıkıntı hasıl olur” demiştim. Peki nedir Rabbimizin bizden istedikleri?? Bunlar topu topu 112 kalem şeydir. İman esaslarını bunların dışında tutuyorum. Çünki iman işin özüdür. İman olmadan ne ilahi terbiye, ne de ilahi rahmet ve ihsan asla gerçekleşmez. Onun için önce imanını düzeltmeye çalış.
İman esaslarıyla ilgili Rabbimizin buyrukları şunlardır:
- Allah'ın varlığına ve birliğine inanılacaktır.
- Meleklerine inanılacaktır.
- İndirdiği kitaplara inanılacaktır.
- Pergamberlerine inanılacaktır.
- Ahiret gününe inanılacaktır.
- Kadere, yani bütün hayır ve şerlerin Allahü Tealâ’nın yaratmasıyla olduğuna inanılacaktır.
Değerli kardeşim,
Bunlar imanın şartlarıdır. Bunlara inanmadan iman etmiş olunmaz. İman esaslarını akıl ölcüleriyle ölçüp biçmeye kalkma. Akıl ancak madde aleminin değerlerini tartabilen bir terazidir. O mânâ aleminin değerlerini tartacak gücte yaratılmamıştır. Onları, ulu Yaratan kitaplarında nasıl bildirdiyse oyle kabul etmek zorundasın. Dinin esası akıl değil, nakildir. Nakli bırakıp aklına uyan, gerçekte aklına değil nefsinin arzularına uyuyor, kendi nefsine göre din yaratıyor demektir.
İlahi iradenin hükümlerinin, İman esasları dışındaki diğerlerini de aşağıya yazıyorum. Unutma, bunlar evrensel bir mutluluğun altın kurallarıdır. Bunlara kim ya da kimler uyarsa o veya onlar kurtulur. Uymayanlar da sıkıntılarını dünya ve ahirette muhakkak yaşar. Sakın ola ki yaptığım yanıma kâr kalır sanma. İlahi adalet kimsenin yaptığını yanına kâr olarak bırakmaz. Bu kurallara hergün bir göz at. Her gün uyabildiklerinin sayısını artırmaya çalış. Uyamadıkların için ise Rabbinden özür dile ve bir daha yapmamaya çalışanlardan ol. Özellikle büyük günahlardan uzak durmaya çalış. Bunları işlemek insanın helâkıdır. Şimdiye kadar işlediğin günahlar için de tevbe et. Rabbin sonsuz rahmet ve merhamet sahibidir.
Rabbimizin ibadet esaslarıyla ilgili buyrukları şöyledir:
- Kelime-i şahadet getirilerek kalbimizdeki iman herkese duyurulacaktır.
- Günde beş kere, belli vakitlerde namaz kılınacaktır.
- Ramazan ayında her gün oruç tutulacaktır.
- Zekâta tabi, zekât nisabı kadar malımız varsa, bunların zekâtı verilecektir.
- Gücü yeten, ömründe bir kere hac edecektir.
Bunlara İslamın şartları demişlerdir. Şart olsa idi terk edenin dinden çıkması gerekirdi. Halbuki insan imanını kaybetmeden dinden çıkmaz. Onun için bunlar dinin şartları değil, esaslarıdır, direkleridir. Bunları terk eden dinini yıkmış olur. Onun için hiç birisini hafife alma, değerli kardeşim.
Yapılması yasaklanan işler:
Aşağıdaki işler, her biri büyük günah olan, Rabbimizce haram kılınmış, yapılması yasaklanmış işlerdir. Bunlardan uzak durulmalıdır. İşlenirse hemen tevbe ve istiğfar edilmeli, varsa kefareti verilmeli ve bir daha kesinlikle yapılmamalıdır.
- Allah'a ortak koşulmayacaktır.
- Haksız yere adam öldürülmeyecektir. (intihar aynı)
- Zina edilmeyecektir. (Nikahsiz cinsel ilişkide bulunulmayacaktır.)
- Anaya babaya karşı gelinmeyecektir.
- Allah için savaşta, düşmandan kaçılmayacaktır.
- Namuslu kadına zina suçlamasında bulunulmayacaktır.
- Yalancı şahitlik yapılmayacaktır.
- Yalan yere yemin edilmeyecektir.
- Haksız yere yetim malı yenilmeyecektir.
- Sihir yapılmayacaktır.
- Faiz ile para alınıp verilmeyecektir.
- Hırsızlık yapılmayacaktır.
- Alkollü içki içilmeyecektir.
- Livata (homoseksüellik) yapılmayacaktır.
- Küçük günahta ısrar edilmeyecektir.
- Allah'ın azabından emin olunmayacaktır.
- Allah'ın rahmetinden ümit kesilmeyecektir.
- Kabe'nin Hareminde günah işlenmeyecektir.
- Söylemediği söz, Resûlullah'a isnat edilmeyecektir.
Yukarıdakiler, değişik kaynaklarda büyük günahların en ağırları olarak bildirilmiştir. (Şimdi bütün bunları insanlara normal basit olaylarmış gibi sunuyorlar. İman sahibi gençlerimiz uyanık olmalı, bu oyunlara gelmemeli, büyük günahlardan uzak durmalıdırlar.)
Yapılması yasaklanan diğer işler de şöyledir:
- Kumar oynanmayacaktır. (Toto, Lotto, Piyango, bütün bahis oyunları aynı kategoridedir.)
- Rüşvet alınmayacak ve verilmeyecektir.
- Emanete hıyanet edilmeyecektir.
- Gasp yapılmayacak, başkasının malı, zorla elinden alınmayacaktır.
- Hak şahitlikten kaçınılmayacaktır.
- Uyuşturucu kullanılmayacaktır.
- Mahrem ve salih akrabaya ziyaret terk edilmeyecektir.
- Ölçü ve tartıda haksızlık yapılmayacaktır.
- Kalb kırılmayacaktır.
- Yalan söylenmeyecektir.
- Kibirlenilmeyecektir.
- Haset edilmeyecektir.
- Gıybet edilmeyecektir.
- İnsanlar arasında söz taşınmayacaktır.
- Cimrilik yapılmayacaktır.
- Helâle haram, harama helâl denilmeyecektir.
- Domuz eti yenilmeyecektir.
- Leş yenilmeyecek ve yedirilmeyecektir.
- Avret yeri, başkasına gösterilmeyecek ve başkasının avret yerine bakılmayacaktır.
- Kadınlar erkek elbisesi, erkekler kadın elbisesi giymeyeceklerdir.
- Kadınlar, beylerinden izinsiz ziyarete gitmeyecektir.
- Kadınlar, erkeklerinin yatağından kaçmayacaktır.
- İman ettikten sonra, dinden dönülmeyecektir.
- Namaz, vaktinden önce ve sonra kılınmayacaktır.
- Ramazan orucu, özürsüz, Müslümanların önünde yenilmeyecektir.
- Zekât vermekten kaçınılmayacaktır.
- Yaptığı iyilik, başa kakılmayacaktır.
- Ehlinin mahrem yeri, anasına benzetilmeyecektir.
- Ehlinin anasına sövülmeyecektir.
- Dünyaya muhabbet beslenmeyecektir.
- Erkekler, ipek elbise giymeyecektir.
- Ölüm hastası, varisinden mal kaçırmayacaktır.
- Devlet adamlarının günah olmayan emirlerine karşı gelinmeyecek, kanunlara saygılı olunacaktır.
- Falcıların gaipten haber verdiğine inanılmayacaktır.
- Köpeğin artığı yenilip içilmeyecektir.
- Özürsüz, elin kadınına kızına (namahreme) bakılmayacaktır.
- Bir namaz vaktini kaçıracak kadar cünüp durulmayacaktır.
- Adetli ve loğusa olan ehline yaklaşılmayacaktır.
- Allahü Tealâ’dan ve İslâmiyet’in bildirdiği isimlerden başka şey söyleyerek yemin edilmeyecektir.
- Ahlâksız şarkılar söylenmeyecektir.
- Kur'an öğrenildikten sonra, unutulmayacaktır.
- Eshab-i kirama kötü söz söylemeyecektir.
- Karın doyduktan sonra yemeğe devam edilmeyecektir.
- Zaruretsiz olarak, kahkaha ile çok gülünmeyecektir.
- Gücü yeten, günaha mani olmamazlık etmeyecektir.
- Canlı hayvan ateşte yakılmayacaktır.
- Birbirine nişan alınmayacaktır.
- Cahillikte ısrar edilmeyecektir.
- İlimden kaçınılmayacaktır.
Yukarıdakilerin bir çoğu da ayet-i kerime ile yasaklanmış büyük günahlardandır. Allahü teala'nın gadabı günahlar içinde gizlidir. Bunların hepsinden uzak durmaya çalışmalıdır.
Güzel ahlâkı tesis etmek üzere vazedilen buyruklardan bazıları ise şunlardır:
- Allahü Tealâ bir bilinip O, hiç unutulmayacaktır.
- Helâlinden yenilip içilecektir.
- Rızkın Allah'tan olduğuna inanılacaktır.
- Helâlinden temiz giyinilecektir.
- Hakka tevekkül edilecektir.
- Kanaat edilecektir.
- Nimete şükredilecektir.
- Kazaya rıza gösterilecektir.
- Belâlara sabredilecektir.
- Günahlara tevbe edilecektir.
- İhlâsla (yalnız Allah rızası için) ibadet edilecektir.
- Şeytan, düşman bilinecektir.
- Kur'an hüccet tutulup hükmüne razı olunacaktır.
- Ölüm hak bilinip ona hazırlanılacaktır.
- Allah'ın sevdiğini sevip sevmediğinden kaçılacaktır.
- Anaya babaya iyilik edilecektir.
- İyilik emredilip kötülük yasaklanacaktır.
- Akraba, ziyaret edilecektir.
- Emanete hıyanet edilmeyecektir.
- Takva üzere olunacaktır. (Takva, Allah korkusuyla yasaklanan işlerden uzak durmak demektir)
- Allah'a ve Resulüne itaat edilecektir.
- Devlet başkanına itaat edilip kanunlara uyulacaktır.
- Âleme, ibret nazarı ile bakılacaktır.
- Allah'ın varlığı (yarattıkları), tefekkür edilecektir.
- Dil, haram ve fuhuş sözden korunacaktır.
- Kalb, masivadan arıtılacaktır.
- Hiç kimse, maskaralığa alınmayacaktır.
- Harama bakılmayacaktır.
- Sözüne sadık olunacaktır.
- Kulak, münkerat dinlemekten korunacaktır.
- İlim (ahkâm-i şer'iye), öğrenilecektir.
- Ölçü ve tartı aletleri, hak üzere kullanılacaktır.
- Müslüman fakirlere zekât verilip yardım edilecektir.
- Nefsinin hevasına tabi olunmayacaktır.
- Aç olan, doyurulacaktır.
- Rızık için çalışılacaktır.
- Nefs, günahlardan temizlenecektir.
- Tevazu ehli olunacaktır.
- Baliğ olmamış yetimin malı, korunacaktır.
(İbadet ve yasaklarla ilgili bazı kısımlar diğer yerlerde verildiğinden burada verilmemiştir.)
Değerli kardeşim,
Bu altın kurallara uyarsan dünya ve ahırette iyilerden, mutlu ve huzurlu olanlardan olursun. Unutma, tercih senin elindedir. Bunların bir çoğunun "ayıptır"dan başka müeyyidesi yoktur. Artık son zamanlarda o da ortadan kalktı. Yani, anlayacağın, herşey senin vicdanına kalmıştır. Allahü tealâ senden nefsinin tüm isteklerinden vaz geçmeni istemiyor. Sadece sana acıyor ve isteklerini, O'nun bildirdiği, seni sıkıntıya düşmekten koruyacak sınırlar içinde gidermeni istiyor. Tercihini doğru yapmaya çalış. "İnsanlar ne derler" diye düşünme. Asıl korkulacak ve utanılacak olan Allahü tealadır. Unutma, yanlış tercihin sonu hüsrandır. Yanlış tercihte bulunursan, bu yanlış tercihin dünyada birçok sıkıntılarını yaşarsın. Ancak bu dünya sıkıntıları gelir geçer. Ya ahiret sıkıntıları... Ahıret cezaları dünya cezalarına hiç benzemez.
Saygıdeğer kardeşim,
Allahü tealanın yukarıda yazdığım isteklerine uyabilmek, ancak O’nu sevmekle, yani Rabbini nefsine tercih etmekle mümkün olur. İman ve Allah sevgisi, kalbde olan bir şeydir. Elle tutulmaz, gözle görülmez. Ancak kalbdeki her şeyin dışa, yani görünür aleme yansıyan bir belirtisi olduğu gibi, Allah sevgisinin de görünür aleme yansıyan bir belirtisi vardır. O da, O'nun elçisine tabi olmak, O’na uymaktır.
Allahü Tealâ, Al-i İmran suresinin 31. ayet-i kerimesinde,
“De ki, eğer Allahü Teâlâ’yı seviyorsanız bana uyun ki Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın.”
buyuruyor.
Demek ki Allah’ı sevmek, ancak O’nun sevgili elçisine tabi olmakla mümkündür.
Sonsuz rahmet ve merhamet sahibi Allah (c.c.), bizleri, her iki alemde de aziz ve mutlu olanlardan eylesin, sonları hüsran olanlardan eylemesin.
Allah'a emanet olunuz.
Dr. İsmail Ulukuş
22 Kasım 2006
NASIL MÜSLÜMAN OLUNUR?
Değerli Kardeşim,
Bundan önceki yazılarımda sık sık belirtmiştim. İslam, Allah'ın iradesine teslim olarak O'un terbiyesi altına girmeyi kabul etmek demektir, diye. Taa ilk insan yaratıldığında bu yana bu ilahi terbiyeyi kabul edenler, olgunlukların doruklarına ulaşmışlardır. Böylece ebedi bir mutluluğun sahipleri olmuşlardır. Kabul etmeyip kendi nefislerinin süfli arzularına uymayı tercih edenler ise dünya ve ahıret sıkıntılarından kurtulamamışlardır. Kendileri sıkıntı çektikleri gibi etraflarındaki diğer insanlara da sürekli sıkıntı vermişlerdir.
İslama girmek yani Müslüman olmak için, kuşkusuz, önce madde ve mânâ alemlerini yaratan, yarattığı her şey üzerinde tam bir hüküm ve tasarruf sahibi olan, yarattıklarının her türlü ihtiyaçlarını karşılayarak onları varlıkta tutan, eşi, benzeri, ortağı, yardımcısı olmayan, yarattıklarına her zaman rahmet ve adaletle muamele eden, her türlü eksikliklerden uzak, sonsuz güç ve kudret sahibi tek bir yaratıcıya, yani Allahü tealaya inanmak gerekir.
Ayrıca, O'nun, insanları ilahi terbiyeden geçirerek dünya ve ahıret mutluluklarına kavuşmalarını sağlamak için gönderdiği bütün peygamberlere (Muhammed aleyhisselam da dahil) ve onların bizlere bildirdiklerine de inanmak gerekir.
Bu peygemberler zincirinin sol halkası Muhammed aleyhisselamdır. Muhammed aleyhisselam, kendisine vahyedilen en son kitapla, hem önceki zamanlarda ortaya çıkan gerçek dışı yorumları düzeltmiş, ve hem de bütün zamanlar boyunca geçerliğini koruyacak ve ebediyete kadar insanları olgunluğa eriştirecek hükümleri insanlara bildirmiştir.
Bu şekilde inanan ve bu inancını "Eşhedü en lailahe illallah, ve eşhedü enne Muhammeden abduhu ve rasuluhu" yani "Allah'tan başka ilah olmadığına ve Muhammed aleyhisselamın O'nun kulu ve resulü olduğuna tanıklık ederim" diye sözle ifade eden herkes müslüman olur. Sözle ifade etmesi, İslam hukuku ve Muamelat açısındandır. Yoksa esas olan kalbdeki imandır.
Son peygamber olan Muhammmed aleyhisselamla birlikte bütün peygamberlere ve onların bildirdiklerine de inanmak gerekir. Hepsi Allah'ın en seçkin kullarıdır. Hepsi de insanlara doğru yolu göstermek üzere gönderilmişlerdir. Hepsine de saygı ve minnet duymak lazımdır. Bizim gibi birer insan olan peygamberlere ilahlık atfetmek çok yanlıştır, Allah indinde asla kabul görmeyecek bir şeydir.
Görüldüğü gibi Müslüman olmak çok kolaydır. Bunun için herhangi bir merciye başvurmak, ya da herhangi bir dini tören yapmak gerekmez. Herhangi özel bir zaman ve özel bir mekan da gerekmez. Evrenin her noktası, İslama girmek, İslamı yaşamak ve Allah'a ibadet ve taat yapmak için uygundur. Yeterki temiz olsun.
Çevre, beden ve kalb temizliği, İslamın temelidir. İmandan sonra ilahi terbiyenin ilk basamağı, temizliktir. Onun için bir kişi, Allah'a inanıp kelime-i şehadeti söyleyerek O'nun terbiyesi altına girmeyi kabul ettikten sonra ilk yapacağı iş bir boy abdesti alarak temizlenmek olmalıdır.
İşin özü Allah'ın iradesine teslimiyet olduğundan her işine besmele çekerek O'nun adı ile başlamalı, kalben de her işi O'nun rızası için yapmaya niyetlenmelidir.
Boy abdesti almak için "Bismilllahirrahmanirrahim" diyerek besmele çekmeli, sonra "Niyet ettim Allah rızası için boy abdesti almaya" diye niyet etmelidir. Sonra üç kere ağzına su alarak çalkalamalı, üç kere burnuna su çekerek temizlemeli, sonra da bütün bedenini yıkamalıdır.
Alınan bu "boy abdesti" erkekler için yalnız cinsel ilişki veya vücuttan şehvetle meni çıkması ile bozulur. Cinsel ilişki demek erkeğin aletinin en az baş kısmının kadının fercine girmesi demektir. Meninin şehvetle çıkması da, ister düşünüp hayal ederek, ister rüyada görerek, ister öpüşme veya el ile dokunma gibi sebeplerle olsun şehvetle meninin dışarı çıkması demektir. Böyle durumlarda yeniden boy abdesti alarak temizlenmek gerekir. Kadınların da hayız ve nifas hallerinden sonra aynı şekilde boy abdesti alarak temizlenmeleri gerekir. Daima temiz bulunmaya çalışmalıdır.
Değerli Kardeşim,
Bundan sonra yapılacak ilk iş doğru bir inancın esaslarını öğrenmektir. Başından bu yana belirtiğimiz gibi İslam'ın temeli tevhid inancı ve doğru bir imandır. Doğru iman, Ehl-i Sünnet bilginlerinin kitaplarında bildirdikleri imandır. İmanımızı bu nakli bilgilere göre düzeltmelidir.
Daha sonra, Allahü tealanın yasaklarını ve buyruklarını öğrenerek bunları elinden geldiği kadar yerine getirmeye çalışmalıdır. Bu gayretinde insan ne kadar samimi olursa, dünyadaki olgunluğunu ve mükemmeliyetini o kadar kısa sürede tamamlar. Çevresinde herkes tarafından sevilen, sayılan, doğru sözlü, sağlam karakterli, herkesin kendisine güvendiği, efendi ve edep sahibi örnek bir insan olur.
İmanında samimi olan insan, sözlerinde, işlerinde, sevgi ve muhabbetinde de samimi olur. İnsan imanında ve işlerinde samimi olur ve bildikleriyle elinden geldiği ölçüde Allah'a kulluk görevlerini yapmaya çalışırsa, Allahü teala ona diğer bilmediklerini öğretir. Bilmediklerini öğretir demek, bunları öğrenmesi için gerekli sebepleri yaratır demektir.
Allaha emanet olunuz.
Dr. İsmail Ulukuş
Bundan önceki yazılarımda sık sık belirtmiştim. İslam, Allah'ın iradesine teslim olarak O'un terbiyesi altına girmeyi kabul etmek demektir, diye. Taa ilk insan yaratıldığında bu yana bu ilahi terbiyeyi kabul edenler, olgunlukların doruklarına ulaşmışlardır. Böylece ebedi bir mutluluğun sahipleri olmuşlardır. Kabul etmeyip kendi nefislerinin süfli arzularına uymayı tercih edenler ise dünya ve ahıret sıkıntılarından kurtulamamışlardır. Kendileri sıkıntı çektikleri gibi etraflarındaki diğer insanlara da sürekli sıkıntı vermişlerdir.
İslama girmek yani Müslüman olmak için, kuşkusuz, önce madde ve mânâ alemlerini yaratan, yarattığı her şey üzerinde tam bir hüküm ve tasarruf sahibi olan, yarattıklarının her türlü ihtiyaçlarını karşılayarak onları varlıkta tutan, eşi, benzeri, ortağı, yardımcısı olmayan, yarattıklarına her zaman rahmet ve adaletle muamele eden, her türlü eksikliklerden uzak, sonsuz güç ve kudret sahibi tek bir yaratıcıya, yani Allahü tealaya inanmak gerekir.
Ayrıca, O'nun, insanları ilahi terbiyeden geçirerek dünya ve ahıret mutluluklarına kavuşmalarını sağlamak için gönderdiği bütün peygamberlere (Muhammed aleyhisselam da dahil) ve onların bizlere bildirdiklerine de inanmak gerekir.
Bu peygemberler zincirinin sol halkası Muhammed aleyhisselamdır. Muhammed aleyhisselam, kendisine vahyedilen en son kitapla, hem önceki zamanlarda ortaya çıkan gerçek dışı yorumları düzeltmiş, ve hem de bütün zamanlar boyunca geçerliğini koruyacak ve ebediyete kadar insanları olgunluğa eriştirecek hükümleri insanlara bildirmiştir.
Bu şekilde inanan ve bu inancını "Eşhedü en lailahe illallah, ve eşhedü enne Muhammeden abduhu ve rasuluhu" yani "Allah'tan başka ilah olmadığına ve Muhammed aleyhisselamın O'nun kulu ve resulü olduğuna tanıklık ederim" diye sözle ifade eden herkes müslüman olur. Sözle ifade etmesi, İslam hukuku ve Muamelat açısındandır. Yoksa esas olan kalbdeki imandır.
Son peygamber olan Muhammmed aleyhisselamla birlikte bütün peygamberlere ve onların bildirdiklerine de inanmak gerekir. Hepsi Allah'ın en seçkin kullarıdır. Hepsi de insanlara doğru yolu göstermek üzere gönderilmişlerdir. Hepsine de saygı ve minnet duymak lazımdır. Bizim gibi birer insan olan peygamberlere ilahlık atfetmek çok yanlıştır, Allah indinde asla kabul görmeyecek bir şeydir.
Görüldüğü gibi Müslüman olmak çok kolaydır. Bunun için herhangi bir merciye başvurmak, ya da herhangi bir dini tören yapmak gerekmez. Herhangi özel bir zaman ve özel bir mekan da gerekmez. Evrenin her noktası, İslama girmek, İslamı yaşamak ve Allah'a ibadet ve taat yapmak için uygundur. Yeterki temiz olsun.
Çevre, beden ve kalb temizliği, İslamın temelidir. İmandan sonra ilahi terbiyenin ilk basamağı, temizliktir. Onun için bir kişi, Allah'a inanıp kelime-i şehadeti söyleyerek O'nun terbiyesi altına girmeyi kabul ettikten sonra ilk yapacağı iş bir boy abdesti alarak temizlenmek olmalıdır.
İşin özü Allah'ın iradesine teslimiyet olduğundan her işine besmele çekerek O'nun adı ile başlamalı, kalben de her işi O'nun rızası için yapmaya niyetlenmelidir.
Boy abdesti almak için "Bismilllahirrahmanirrahim" diyerek besmele çekmeli, sonra "Niyet ettim Allah rızası için boy abdesti almaya" diye niyet etmelidir. Sonra üç kere ağzına su alarak çalkalamalı, üç kere burnuna su çekerek temizlemeli, sonra da bütün bedenini yıkamalıdır.
Alınan bu "boy abdesti" erkekler için yalnız cinsel ilişki veya vücuttan şehvetle meni çıkması ile bozulur. Cinsel ilişki demek erkeğin aletinin en az baş kısmının kadının fercine girmesi demektir. Meninin şehvetle çıkması da, ister düşünüp hayal ederek, ister rüyada görerek, ister öpüşme veya el ile dokunma gibi sebeplerle olsun şehvetle meninin dışarı çıkması demektir. Böyle durumlarda yeniden boy abdesti alarak temizlenmek gerekir. Kadınların da hayız ve nifas hallerinden sonra aynı şekilde boy abdesti alarak temizlenmeleri gerekir. Daima temiz bulunmaya çalışmalıdır.
Değerli Kardeşim,
Bundan sonra yapılacak ilk iş doğru bir inancın esaslarını öğrenmektir. Başından bu yana belirtiğimiz gibi İslam'ın temeli tevhid inancı ve doğru bir imandır. Doğru iman, Ehl-i Sünnet bilginlerinin kitaplarında bildirdikleri imandır. İmanımızı bu nakli bilgilere göre düzeltmelidir.
Daha sonra, Allahü tealanın yasaklarını ve buyruklarını öğrenerek bunları elinden geldiği kadar yerine getirmeye çalışmalıdır. Bu gayretinde insan ne kadar samimi olursa, dünyadaki olgunluğunu ve mükemmeliyetini o kadar kısa sürede tamamlar. Çevresinde herkes tarafından sevilen, sayılan, doğru sözlü, sağlam karakterli, herkesin kendisine güvendiği, efendi ve edep sahibi örnek bir insan olur.
İmanında samimi olan insan, sözlerinde, işlerinde, sevgi ve muhabbetinde de samimi olur. İnsan imanında ve işlerinde samimi olur ve bildikleriyle elinden geldiği ölçüde Allah'a kulluk görevlerini yapmaya çalışırsa, Allahü teala ona diğer bilmediklerini öğretir. Bilmediklerini öğretir demek, bunları öğrenmesi için gerekli sebepleri yaratır demektir.
Allaha emanet olunuz.
Dr. İsmail Ulukuş
İSLÂMI ANLAMAK
Değerli Kardeşim,
İnsanı anlatmaya çalıştığım önceki makalelerimde, sizlere, insanın varlık boyutlarından söz etmiş, ve sonra da akıl boyutu ile mânâ (ilâhi terbiye) boyutlarının farkını açıklamaya çalışmıştım.
İnsan, ilk boyutta, madde aleminin fiziksel ve kimyasal niteliklerini kendinde toplar. İkinci boyutta bitkiler aleminin fizyolojik niteliklerini kendinde toplar. Üçüncü boyutta hayvanlar aleminin duygusal ve psikolojik niteliklerini kendinde toplar. Dördüncü boyutta da düşünebilme, karar ve hüküm verme nitelikleri ile de diğer yaratıklardan ayrı insani bir nitelik ve kişilik kazanarak sosyal bir varlık haline gelir.
Kuşkusuz insan bu seviyeye gelinceye kadar, kendisine, harikulade nimetler sağlanmıştır. Sadece bir fizyolojik boyutu tasavvur etmeye çalışın. Onbinlerce kimyasalın görev yaptığı bu mekanizma içinde yalnızca bir tek enzimin, ya da bir tek hormonun görev yapmaması bile insanı ne sıkıntılı durumlara düşürür. Bir guatr hastasının ya da bir şeker hastasının durumunu düşünün. Bağışıklık sistemi görev yapmadığı için helak olan bir aids hastasının durumu düşünün.
Psikolojik boyutumuzdaki nimetleri hatırlamaya çalışalım. En küçük bir dikkat zayıflaması, en küçük bir bellek zayıflığı bile insanı ne sıkıntılı durumlara düşürür. Eski bir arkadaşımızla karşılaştığımız zaman adını hatırlayamadığımızda nasıl ezilip büzülürüz. Biraz iştahımız azalsa, yediklerimizden zevk almaz duruma gelsek, bedenimiz tehlikeye girer. Biraz cinsel heyecanlarımız azalsa neslimiz tehlikeye girer. Bir bilinç kaybına uğrasak, dünyadan haberimiz olmaz. Biraz zeka geriliğine düçar olsak, herkes bize aptal muamelesi yapar.
Bir de akıl nimetinin yok olduğunu düşünün. Düşünemediğimiz, karar ve hüküm sahibi olmadığımız için bizi kimse adam yerine koymaz. Kendimizi idare edemeyiz. Mallarımızı idare edemeyiz. İçinde yaşadığımız toplumla ilişkilerimiz alt üst olur. Bir sözleşme imzalayamayız. Oy kullanamayız. Herhangi birisine bir haber götürsek, verdiğimiz habere bile kimse inanmaz. Bu, ne kötü bir durumdur.
İşte insan, varlığının bu ilk dört boyutunda, kendi Yaratan'ının, rahmet ve merhamet sahibi yüce Allah'ın hadsiz hesapsız ninetlerine mazhar olmuştur. Fakat yazık ki pek çoğumuz, kendimizi dünya heveslerine kaptırmış gidiyoruz. Bu nimetlerin hiç birisinin farkında bile değiliz. Ne zaman ki bu nimetlerden birisi eksilir de, hastane hastane dolaşmaya başlarsak, ancak o zaman bu nimetlerin farkına varırız.
Değerli Kardeşim,
İnsanın yaratıcısı ve onun en büyük dostu olan Ulu Yaratan, akıl boyutuna kadar insanı böylece hadsiz hesapsız nimetlerle donatmıştır. Bu noktadan sonra da, onu olgunlukların doruklarına taşıyarak, onu çok daha üstün ve şerefli kılmak, ona olan bu iyilik ve ihsanlarını tamamlamak istemektedir.
Ancak bu aşamadan sonra gerçekleşecek olan bu ihsanlar, kişinin kendi iradesine bağlı kılınmıştır. Yani bunun için insanın kendi bencilliğinden, kendi kibrinden, kendi kişiliğinden vazgeçmesi ve tamamen Yaratan'ın iradesine teslim ve tabi olması gerekmektedir. İşte bu teslimiyete, kısaca, "İslam" denir.
Geçen makalelerimde size insanı anlatmaya çalışmıştım. Bu makalemde de size, Islamı anlatmaya çalışacağım.
Değerli Kardeşim,
İslam, Arapça kökenli bir kelime olup, "kendisini başkasının eline bırakmak, teslim olmak" demektir. Terim olarak anlamı, evrendeki her nesneyi ve her olayı yaratan, yarattıklarının her ihtiyacını karşılayan, onlara gerekli kuvvet ve enerjiyi veren, onları ayakta tutan, onları dilediği yöne yönlendiren, dilediğini alçaltan, dilediğini yükselten, dilediğini dilediği zaman var veya yok eden, eşi, benzeri, ortağı, yardımcısı olmayan, mülkün gerçek sahibi Ulu Yaratan’a teslim olmak, O'nun iradesine bağlanmak demektir. Kendi nefsinin isteklerine göre değil, Allah'ın irade, buyruk, hüküm ve isteklerine göre yaşamak demektir. Kısacası, kendi canının istediği gibi değil, Allah’ın istediği gibi yaşamaktır İslam.
Bunun da temel öğesi "iman"dır. İnsanın inanmadan, varlığını kabul etmeden, kabul etmediği bir iradeye uyması söz konusu olabilir mi? Onun için din bilginleri, imanı, dinin temeli kabul etmişlerdir.
Değerli Kardeşim,
Dinler, ilahi terbiyenin tecelli sistemleridir. İlahi rahmet, dinler sayesinde, insanın şahsında gözle görülür güzel davranış biçimlerine dönüşür. Dinler sayesinde insan, bencil ve kötü insani kişiliğinden sıyrılarak temiz ve olgun ilahi bir kilişik kazanır.
Ulu Yaratan, kendisi için "Allah" adını uygun görmüştür. Bu güzel ve şerefli ad, O'nun bütün güzel sıfatlarını kendinde toplamaktadır. Onun için bu güçsüz, bu güzel ismi kullanmayı tercih ediyorum.
Allah indinde tek bir din vardır. O da İslamdır. Islam, Allahü tealanın Rab (terbiye edici) güzel adının insan üzerindeki tecellisidir. Allahü teala, insanı varlık olgunluğunun doruklarına taşıyacak olan kendi "terbiye sistemi"nin adını İslam koymuştur. İslam, bir doktrindir. Adem aleyhisselamdan Muhammed aleyhisselama kadar uzanan bir peygamberler zincirinin bizlere tebliğ ettikleri, bir eğitim ve öğreti sisteminin adıdır.
İslam, bir nefis terbiyesi sistemidir. İslam, insanın, kendi nefsinin isteklerine göre değil, Ulu Yaratan'ın isteklerine göre yaşaması demektir. Daha başka bir anlatımla, İslam, insanın, Yaratıcısı ve Terbiye edicisi Allahü tealanın varlığını kabul ederek O'nun hükümlerine boyun eğmesi, Allah'ın isteklerini kendi isteklerinden üstün tutması, kendi isteklerini, Allah'ın istekleriyle sınırlandırması, Allah'ın bildirdiği sınırları aşmaması demektir.
İslam, evreni ve bütün alemleri yaratan, onları varlıkta tutan, Rahmet ve şefkatiyle yarattıklarının bütün ihtiyaçlarını karşılayan, eşi ve benzeri olmayan tek bir Yaratan'a inanarak O'nun hükmüne tabi olmak demektir. Bu şekilde, O'nun isteklerine teslim ve tabi olan kişilere de "Müsliman" denir. Arapça bir kelime olan Müsliman, "teslim olan, teslim olmuş" anlamına gelmektedir.
Adem aleyhisselamdan bu yana, bütün peygamber efendilerimizin bizlere bildirdikleri din İslamdır. Birçoklarının sandığı gibi, Allah elçilerinin her biri ayrı dinler getirmemişlerdir. Aksine hepsi tek bir din olan Islamı tebliğ etmişlerdir. Onların hepsi, müslüman idiler. Hepsi de insanlara bir olan, eşi, benzeri, ortağı olmayan Allah'ı tanıtmak, insanlara kendi nefislerine uymamalarını Allah'ın hükümlerine göre hareket etmelerini bildirmek, onlara doğru yolu göstermek için gönderildiler. Hepsi de haksız yere adam öldürmemeyi, insanların canlarına ve mallarına zarar vermemeyi, zina etmemeyi emrettiler. Hepside yalan söylememeyi, kindarlık yapmamayı, birbirini sevmeyi öğütlediler. Bugün ister dindar olsun, ister ateist olsun, insanların sahip olduğu bütün güzel değer hükümleri bu Allah elçileri vasıtasıyla bizlere ulaşmıştır.
Ancak şu var ki, her bir peygamber, kendi döneminin şartlarına göre değişen bazı hükümler getirmişlerdir. Son peygamber Muhammed aleyhisselam ise, hem önceki zamanlarda ortaya çıkan gerçek dışı yorumları düzeltmek, ve hem de bütün zamanlar boyunca geçerliğini koruyacak ve ebediyete kadar insanları olgunluğa eriştirecek hükümleri bildirmiştir.
Onun için insan, dinin aslına uymak şartıyla, hangi peygambere tabi olursa olsun doğruyu bulur. Ancak bir önceki şeriate tabi olanın bir sonraki şeriatın ortadan kaldırdığı hükümleri dikkate alması gerekir. Son resul Muhammed aleyhisselama tabi olmak ise, tam bir olgunluktur. Hedefe varmak için, en son model arabayı tercih etmek gibidir. Dinin aslına ve hakikatına uymayanlar ise, hangi şeriatte olurlarsa olsunlar sapıtmışlardır.
Değerli Kardeşim,
Sözü fazla uzattık. İnşaallah bundan sonraki mesajlarımda da sizlere İslamı anlatmaya çalışacağım. İslam, aziz bir varlık olan insanın ebedi mutuluk yoludur. Bu yola giren, dünyasını da ahiretini de ihya etmiş olur. Kibirlenip nefsine uyarak sapıtan da kendi zararına sapıtmıştır.
Allaha emanet olunuz.
Dr. İsmail Ulukuş
İnsanı anlatmaya çalıştığım önceki makalelerimde, sizlere, insanın varlık boyutlarından söz etmiş, ve sonra da akıl boyutu ile mânâ (ilâhi terbiye) boyutlarının farkını açıklamaya çalışmıştım.
İnsan, ilk boyutta, madde aleminin fiziksel ve kimyasal niteliklerini kendinde toplar. İkinci boyutta bitkiler aleminin fizyolojik niteliklerini kendinde toplar. Üçüncü boyutta hayvanlar aleminin duygusal ve psikolojik niteliklerini kendinde toplar. Dördüncü boyutta da düşünebilme, karar ve hüküm verme nitelikleri ile de diğer yaratıklardan ayrı insani bir nitelik ve kişilik kazanarak sosyal bir varlık haline gelir.
Kuşkusuz insan bu seviyeye gelinceye kadar, kendisine, harikulade nimetler sağlanmıştır. Sadece bir fizyolojik boyutu tasavvur etmeye çalışın. Onbinlerce kimyasalın görev yaptığı bu mekanizma içinde yalnızca bir tek enzimin, ya da bir tek hormonun görev yapmaması bile insanı ne sıkıntılı durumlara düşürür. Bir guatr hastasının ya da bir şeker hastasının durumunu düşünün. Bağışıklık sistemi görev yapmadığı için helak olan bir aids hastasının durumu düşünün.
Psikolojik boyutumuzdaki nimetleri hatırlamaya çalışalım. En küçük bir dikkat zayıflaması, en küçük bir bellek zayıflığı bile insanı ne sıkıntılı durumlara düşürür. Eski bir arkadaşımızla karşılaştığımız zaman adını hatırlayamadığımızda nasıl ezilip büzülürüz. Biraz iştahımız azalsa, yediklerimizden zevk almaz duruma gelsek, bedenimiz tehlikeye girer. Biraz cinsel heyecanlarımız azalsa neslimiz tehlikeye girer. Bir bilinç kaybına uğrasak, dünyadan haberimiz olmaz. Biraz zeka geriliğine düçar olsak, herkes bize aptal muamelesi yapar.
Bir de akıl nimetinin yok olduğunu düşünün. Düşünemediğimiz, karar ve hüküm sahibi olmadığımız için bizi kimse adam yerine koymaz. Kendimizi idare edemeyiz. Mallarımızı idare edemeyiz. İçinde yaşadığımız toplumla ilişkilerimiz alt üst olur. Bir sözleşme imzalayamayız. Oy kullanamayız. Herhangi birisine bir haber götürsek, verdiğimiz habere bile kimse inanmaz. Bu, ne kötü bir durumdur.
İşte insan, varlığının bu ilk dört boyutunda, kendi Yaratan'ının, rahmet ve merhamet sahibi yüce Allah'ın hadsiz hesapsız ninetlerine mazhar olmuştur. Fakat yazık ki pek çoğumuz, kendimizi dünya heveslerine kaptırmış gidiyoruz. Bu nimetlerin hiç birisinin farkında bile değiliz. Ne zaman ki bu nimetlerden birisi eksilir de, hastane hastane dolaşmaya başlarsak, ancak o zaman bu nimetlerin farkına varırız.
Değerli Kardeşim,
İnsanın yaratıcısı ve onun en büyük dostu olan Ulu Yaratan, akıl boyutuna kadar insanı böylece hadsiz hesapsız nimetlerle donatmıştır. Bu noktadan sonra da, onu olgunlukların doruklarına taşıyarak, onu çok daha üstün ve şerefli kılmak, ona olan bu iyilik ve ihsanlarını tamamlamak istemektedir.
Ancak bu aşamadan sonra gerçekleşecek olan bu ihsanlar, kişinin kendi iradesine bağlı kılınmıştır. Yani bunun için insanın kendi bencilliğinden, kendi kibrinden, kendi kişiliğinden vazgeçmesi ve tamamen Yaratan'ın iradesine teslim ve tabi olması gerekmektedir. İşte bu teslimiyete, kısaca, "İslam" denir.
Geçen makalelerimde size insanı anlatmaya çalışmıştım. Bu makalemde de size, Islamı anlatmaya çalışacağım.
Değerli Kardeşim,
İslam, Arapça kökenli bir kelime olup, "kendisini başkasının eline bırakmak, teslim olmak" demektir. Terim olarak anlamı, evrendeki her nesneyi ve her olayı yaratan, yarattıklarının her ihtiyacını karşılayan, onlara gerekli kuvvet ve enerjiyi veren, onları ayakta tutan, onları dilediği yöne yönlendiren, dilediğini alçaltan, dilediğini yükselten, dilediğini dilediği zaman var veya yok eden, eşi, benzeri, ortağı, yardımcısı olmayan, mülkün gerçek sahibi Ulu Yaratan’a teslim olmak, O'nun iradesine bağlanmak demektir. Kendi nefsinin isteklerine göre değil, Allah'ın irade, buyruk, hüküm ve isteklerine göre yaşamak demektir. Kısacası, kendi canının istediği gibi değil, Allah’ın istediği gibi yaşamaktır İslam.
Bunun da temel öğesi "iman"dır. İnsanın inanmadan, varlığını kabul etmeden, kabul etmediği bir iradeye uyması söz konusu olabilir mi? Onun için din bilginleri, imanı, dinin temeli kabul etmişlerdir.
Değerli Kardeşim,
Dinler, ilahi terbiyenin tecelli sistemleridir. İlahi rahmet, dinler sayesinde, insanın şahsında gözle görülür güzel davranış biçimlerine dönüşür. Dinler sayesinde insan, bencil ve kötü insani kişiliğinden sıyrılarak temiz ve olgun ilahi bir kilişik kazanır.
Ulu Yaratan, kendisi için "Allah" adını uygun görmüştür. Bu güzel ve şerefli ad, O'nun bütün güzel sıfatlarını kendinde toplamaktadır. Onun için bu güçsüz, bu güzel ismi kullanmayı tercih ediyorum.
Allah indinde tek bir din vardır. O da İslamdır. Islam, Allahü tealanın Rab (terbiye edici) güzel adının insan üzerindeki tecellisidir. Allahü teala, insanı varlık olgunluğunun doruklarına taşıyacak olan kendi "terbiye sistemi"nin adını İslam koymuştur. İslam, bir doktrindir. Adem aleyhisselamdan Muhammed aleyhisselama kadar uzanan bir peygamberler zincirinin bizlere tebliğ ettikleri, bir eğitim ve öğreti sisteminin adıdır.
İslam, bir nefis terbiyesi sistemidir. İslam, insanın, kendi nefsinin isteklerine göre değil, Ulu Yaratan'ın isteklerine göre yaşaması demektir. Daha başka bir anlatımla, İslam, insanın, Yaratıcısı ve Terbiye edicisi Allahü tealanın varlığını kabul ederek O'nun hükümlerine boyun eğmesi, Allah'ın isteklerini kendi isteklerinden üstün tutması, kendi isteklerini, Allah'ın istekleriyle sınırlandırması, Allah'ın bildirdiği sınırları aşmaması demektir.
İslam, evreni ve bütün alemleri yaratan, onları varlıkta tutan, Rahmet ve şefkatiyle yarattıklarının bütün ihtiyaçlarını karşılayan, eşi ve benzeri olmayan tek bir Yaratan'a inanarak O'nun hükmüne tabi olmak demektir. Bu şekilde, O'nun isteklerine teslim ve tabi olan kişilere de "Müsliman" denir. Arapça bir kelime olan Müsliman, "teslim olan, teslim olmuş" anlamına gelmektedir.
Adem aleyhisselamdan bu yana, bütün peygamber efendilerimizin bizlere bildirdikleri din İslamdır. Birçoklarının sandığı gibi, Allah elçilerinin her biri ayrı dinler getirmemişlerdir. Aksine hepsi tek bir din olan Islamı tebliğ etmişlerdir. Onların hepsi, müslüman idiler. Hepsi de insanlara bir olan, eşi, benzeri, ortağı olmayan Allah'ı tanıtmak, insanlara kendi nefislerine uymamalarını Allah'ın hükümlerine göre hareket etmelerini bildirmek, onlara doğru yolu göstermek için gönderildiler. Hepsi de haksız yere adam öldürmemeyi, insanların canlarına ve mallarına zarar vermemeyi, zina etmemeyi emrettiler. Hepside yalan söylememeyi, kindarlık yapmamayı, birbirini sevmeyi öğütlediler. Bugün ister dindar olsun, ister ateist olsun, insanların sahip olduğu bütün güzel değer hükümleri bu Allah elçileri vasıtasıyla bizlere ulaşmıştır.
Ancak şu var ki, her bir peygamber, kendi döneminin şartlarına göre değişen bazı hükümler getirmişlerdir. Son peygamber Muhammed aleyhisselam ise, hem önceki zamanlarda ortaya çıkan gerçek dışı yorumları düzeltmek, ve hem de bütün zamanlar boyunca geçerliğini koruyacak ve ebediyete kadar insanları olgunluğa eriştirecek hükümleri bildirmiştir.
Onun için insan, dinin aslına uymak şartıyla, hangi peygambere tabi olursa olsun doğruyu bulur. Ancak bir önceki şeriate tabi olanın bir sonraki şeriatın ortadan kaldırdığı hükümleri dikkate alması gerekir. Son resul Muhammed aleyhisselama tabi olmak ise, tam bir olgunluktur. Hedefe varmak için, en son model arabayı tercih etmek gibidir. Dinin aslına ve hakikatına uymayanlar ise, hangi şeriatte olurlarsa olsunlar sapıtmışlardır.
Değerli Kardeşim,
Sözü fazla uzattık. İnşaallah bundan sonraki mesajlarımda da sizlere İslamı anlatmaya çalışacağım. İslam, aziz bir varlık olan insanın ebedi mutuluk yoludur. Bu yola giren, dünyasını da ahiretini de ihya etmiş olur. Kibirlenip nefsine uyarak sapıtan da kendi zararına sapıtmıştır.
Allaha emanet olunuz.
Dr. İsmail Ulukuş
KALBİ ANLAMAK
Değerli Kardeşim,
Geçen makalemde sizlere Allah'ın yarattığı büyük gerçekliğin iki yüzünden, Halk ve Emr alemlerinden söz etmiştim. Ve insanın her iki alemden de unsurlar taşıyan küçük bir alem olduğunu söylemiştim.
İnsan beden ve ruh olmak üzere iki unsurdan oluşmuştur. Bunlardan birincisi Halk alemindendir, insanın maddesini temsil eder. İkincisi Emr alemindendir, insanın özünü ve mânâsını temsil eder.
Bu iki faz arasındaki ilişki ve etkileşim kalb yoluyla sağlanır. Kalbten kast edilen, göğsün orta sol tarafında bulunan ve vücuda kan pompalayan et parçası değildir. O et parçasının temsil ettiği manevi güçtür. Buna gönül veya vicdan da denir. Temsili bir varlıktır.
Kalb çok önemlidir. Her iki aleme ait bilgi ve görüntüler kalbde temsil edilir. Bütün bedensel, fizyolojik ve psikolojik boyutların haz ve elem şeklinde beliren izlenimleri kalbde yer aldığı gibi, akıl ve mana boyutlarının ürünleri de kalbde temsil edilir. Kalbde oluşan bu sanal aleme, bu sebeple, misal alemi de denmiştir. Misal alemi, Halk ve Emr alemleri gibi birer gerçekler alemi değildir, onların görüntü ve temsillerinden oluşan sanal bir alem, sanal bir arenadır.
Durumu daha iyi anlatabilmek için günümüz olgularından şöyle bir örnek verilebilir. Şimdi insanı PC adı verilen bir kişisel bilgisayar olarak düşünün. İnsanın bedeni, bilgisayarın hardware adını verdiğimiz mekanik aksamıdır. İnsanın ruhu da software adını verdiğimiz yazılıma benzer. Bedenimizde bulunan yürek adını verdiğimiz et parçasını bilgisayarın monitörüne benzetebiliriz. Yukarıdan buyana anlatmaya çalıştığımız manevi değerlerin temsilcisi olan kalbi de ekranda ortaya çıkan görüntüler gibi düşünebilirsiniz.
Bilgisayarın mekanik aksamında (mesela ekran kartında, güç kaynağında ya da klayvesinde) bir arıza veya mükemmellik ortaya çıktığında, bu, ekrana olduğu gibi yansır. Aynı şekilde yazılımın bütün özellikleri de, onda meydana gelen bütün hata ve iyileştirmeler de, aynı şekilde ekrana yansımaktadır. İşte burada olduğu gibi, bedenimizde ve ruhumuzda olup bitenler de aynı şekilde gönül penceremiz olan kalbe yansırlar.
Bir bilgisayarın kontrol ettiği her şey, ekran görüntüleri üzerinden idare edildiği gibi, bizim de bütün yaşantımız kalbden idare edilir. Kalb iyi olursa, insan da iyi olur. Kalb kötü olursa, insan da kötü olur.
Kalb, sadece Halk ve Ruh (madde ve mânâ) alemlerinin temsil edildiği sanal bir alem değildir. Aynı zamanda her iki alem arasındaki sanal bir geçit noktasıdır. Kalb, madde aleminden mânâ alemine açılan bir penceredir. İnsan kalb penceresi olmadan, ruh (emr) aleminde olup bitenleri görüp kavrayamaz. Onun için kalbi kararmış insanlar, mana alemini göremedikleri için yok sanırlar.
Daha önceki makalemde belirtmiştim. Madde aleminin unsurları, nesnelerdir. Madde alemi, nesne, durum ve olaylardan oluşur. Bu alem, zamanlı, mekanlı, ölçülebilir bir alemdir. Fakat mânâ alemi, böyle değildir. O ruh gibi latif varlıklardan oluşur. Zamanlı ve mekanlı değildir. Bu aleme, yani mânâ alemine ait bilgiler, madde aleminin yol, yöntem ve teknikleriyle elde edilemez. Bu aleme ait bilgiler, ancak kalb yoluyla elde edilir. Bunun da anahtarı imandır. Olaya bilgisayar örneğiyle yaklaşırsanız, imanı, bir programa ulaşmak için gerekli bir "şifre" gibi düşünebilirsiniz. Nasıl o şifre olmadan o programa ulaşılamaz ise, iman olmadan da mânâ aleminin bilgilerine ulaşılamaz.
Kalb, hem madde hem mânâ alemine ait bilgilerin temsil edildiği, sanal bir arenadır, demiştim. Bu arenada her iki aleme ait bilgilerin temsil oranı, imana bağlıdır.
Kalb, imanla dirilir. İmansız bir kalb, yalnızca madde alemine ait bilgi ve görüntülerin temsil edildiği manevi yönden ölü bir kalbdir. Manasını yitirerek yalnızca maddeye ait görüntülerin yer aldığı böyle ölü bir kalbe sahip kişilere, vicdansız veya kalbsiz denir. Böyle kalbsiz kişiler yalnız dünyalarını düşündüklerinden bunlardan her türlü kötülük beklenebilir.
Kalbin manevi dirilişi imanla başlar. Kişi Rabbine inanarak O'na karşı kalbinde zerre kadar bir sevgi hasıl olduğu zaman, şifre çözülmüş, kişinin kalbinde mânâ alemine açılan ilk geçit de yer almış olur. Bundan sonra artık kalbde yalnız madde alemine ait bilgiler değil, mânâ aleminden kalbe gelen bilgiler de temsil edilmeye başlar. Bu bilgilerin kalbe akışı, kişinin imanı oranında olur. Madde alemine ait bilgiler sürekli kalbi huzursuz ettiği halde, mânâ alemine ait bilgiler kalbe huzur ve sükun verir. Onun için imanı zayıf, kalbleri maddi düşüncelerle dolu olan kişiler sürekli huzursuz ve telaşlıdır. İmanları kuvvetlenip kalbleri ferahladıkça, bu insanlarda bariz bir sakinleşme görülür.
Kalb penceresinden mânâ aleminin görülüp ona ait bilgilerin edinilmesinin önündeki en büyük engel, kalbde bulunan madde alemine ait temsillerdir. Bunlar mânâ aleminin önünde bulunan madde alemine ait perdelerdir. Eğer insan, nefsinin arzu ve heveslerine sınırlamalar koyarak kalbdeki bu maddi perdeleri birer birer kaldırırsa, mânâ alemine ait şeyleri de daha net bir şekilde görmek imkanı bulur.
Kalbde bulunan madde alemine ait temsillerin kaldırılması olayına nefsin temizlenmesi denir. Nefsin temizlenmesi insanda egonun yok olmasıdır. Bencilliğinden kurtulan böyle bir insan, artık Rabbini ve O'ndan gelen her bilgiyi daha iyi anlamaya başlar. Gerçek bir imana giden yol, bu temizlikten geçer.
Dr. İsmail Ulukuş
Geçen makalemde sizlere Allah'ın yarattığı büyük gerçekliğin iki yüzünden, Halk ve Emr alemlerinden söz etmiştim. Ve insanın her iki alemden de unsurlar taşıyan küçük bir alem olduğunu söylemiştim.
İnsan beden ve ruh olmak üzere iki unsurdan oluşmuştur. Bunlardan birincisi Halk alemindendir, insanın maddesini temsil eder. İkincisi Emr alemindendir, insanın özünü ve mânâsını temsil eder.
Bu iki faz arasındaki ilişki ve etkileşim kalb yoluyla sağlanır. Kalbten kast edilen, göğsün orta sol tarafında bulunan ve vücuda kan pompalayan et parçası değildir. O et parçasının temsil ettiği manevi güçtür. Buna gönül veya vicdan da denir. Temsili bir varlıktır.
Kalb çok önemlidir. Her iki aleme ait bilgi ve görüntüler kalbde temsil edilir. Bütün bedensel, fizyolojik ve psikolojik boyutların haz ve elem şeklinde beliren izlenimleri kalbde yer aldığı gibi, akıl ve mana boyutlarının ürünleri de kalbde temsil edilir. Kalbde oluşan bu sanal aleme, bu sebeple, misal alemi de denmiştir. Misal alemi, Halk ve Emr alemleri gibi birer gerçekler alemi değildir, onların görüntü ve temsillerinden oluşan sanal bir alem, sanal bir arenadır.
Durumu daha iyi anlatabilmek için günümüz olgularından şöyle bir örnek verilebilir. Şimdi insanı PC adı verilen bir kişisel bilgisayar olarak düşünün. İnsanın bedeni, bilgisayarın hardware adını verdiğimiz mekanik aksamıdır. İnsanın ruhu da software adını verdiğimiz yazılıma benzer. Bedenimizde bulunan yürek adını verdiğimiz et parçasını bilgisayarın monitörüne benzetebiliriz. Yukarıdan buyana anlatmaya çalıştığımız manevi değerlerin temsilcisi olan kalbi de ekranda ortaya çıkan görüntüler gibi düşünebilirsiniz.
Bilgisayarın mekanik aksamında (mesela ekran kartında, güç kaynağında ya da klayvesinde) bir arıza veya mükemmellik ortaya çıktığında, bu, ekrana olduğu gibi yansır. Aynı şekilde yazılımın bütün özellikleri de, onda meydana gelen bütün hata ve iyileştirmeler de, aynı şekilde ekrana yansımaktadır. İşte burada olduğu gibi, bedenimizde ve ruhumuzda olup bitenler de aynı şekilde gönül penceremiz olan kalbe yansırlar.
Bir bilgisayarın kontrol ettiği her şey, ekran görüntüleri üzerinden idare edildiği gibi, bizim de bütün yaşantımız kalbden idare edilir. Kalb iyi olursa, insan da iyi olur. Kalb kötü olursa, insan da kötü olur.
Kalb, sadece Halk ve Ruh (madde ve mânâ) alemlerinin temsil edildiği sanal bir alem değildir. Aynı zamanda her iki alem arasındaki sanal bir geçit noktasıdır. Kalb, madde aleminden mânâ alemine açılan bir penceredir. İnsan kalb penceresi olmadan, ruh (emr) aleminde olup bitenleri görüp kavrayamaz. Onun için kalbi kararmış insanlar, mana alemini göremedikleri için yok sanırlar.
Daha önceki makalemde belirtmiştim. Madde aleminin unsurları, nesnelerdir. Madde alemi, nesne, durum ve olaylardan oluşur. Bu alem, zamanlı, mekanlı, ölçülebilir bir alemdir. Fakat mânâ alemi, böyle değildir. O ruh gibi latif varlıklardan oluşur. Zamanlı ve mekanlı değildir. Bu aleme, yani mânâ alemine ait bilgiler, madde aleminin yol, yöntem ve teknikleriyle elde edilemez. Bu aleme ait bilgiler, ancak kalb yoluyla elde edilir. Bunun da anahtarı imandır. Olaya bilgisayar örneğiyle yaklaşırsanız, imanı, bir programa ulaşmak için gerekli bir "şifre" gibi düşünebilirsiniz. Nasıl o şifre olmadan o programa ulaşılamaz ise, iman olmadan da mânâ aleminin bilgilerine ulaşılamaz.
Kalb, hem madde hem mânâ alemine ait bilgilerin temsil edildiği, sanal bir arenadır, demiştim. Bu arenada her iki aleme ait bilgilerin temsil oranı, imana bağlıdır.
Kalb, imanla dirilir. İmansız bir kalb, yalnızca madde alemine ait bilgi ve görüntülerin temsil edildiği manevi yönden ölü bir kalbdir. Manasını yitirerek yalnızca maddeye ait görüntülerin yer aldığı böyle ölü bir kalbe sahip kişilere, vicdansız veya kalbsiz denir. Böyle kalbsiz kişiler yalnız dünyalarını düşündüklerinden bunlardan her türlü kötülük beklenebilir.
Kalbin manevi dirilişi imanla başlar. Kişi Rabbine inanarak O'na karşı kalbinde zerre kadar bir sevgi hasıl olduğu zaman, şifre çözülmüş, kişinin kalbinde mânâ alemine açılan ilk geçit de yer almış olur. Bundan sonra artık kalbde yalnız madde alemine ait bilgiler değil, mânâ aleminden kalbe gelen bilgiler de temsil edilmeye başlar. Bu bilgilerin kalbe akışı, kişinin imanı oranında olur. Madde alemine ait bilgiler sürekli kalbi huzursuz ettiği halde, mânâ alemine ait bilgiler kalbe huzur ve sükun verir. Onun için imanı zayıf, kalbleri maddi düşüncelerle dolu olan kişiler sürekli huzursuz ve telaşlıdır. İmanları kuvvetlenip kalbleri ferahladıkça, bu insanlarda bariz bir sakinleşme görülür.
Kalb penceresinden mânâ aleminin görülüp ona ait bilgilerin edinilmesinin önündeki en büyük engel, kalbde bulunan madde alemine ait temsillerdir. Bunlar mânâ aleminin önünde bulunan madde alemine ait perdelerdir. Eğer insan, nefsinin arzu ve heveslerine sınırlamalar koyarak kalbdeki bu maddi perdeleri birer birer kaldırırsa, mânâ alemine ait şeyleri de daha net bir şekilde görmek imkanı bulur.
Kalbde bulunan madde alemine ait temsillerin kaldırılması olayına nefsin temizlenmesi denir. Nefsin temizlenmesi insanda egonun yok olmasıdır. Bencilliğinden kurtulan böyle bir insan, artık Rabbini ve O'ndan gelen her bilgiyi daha iyi anlamaya başlar. Gerçek bir imana giden yol, bu temizlikten geçer.
Dr. İsmail Ulukuş
ÂLEMLER
Pek Değerli Kardeşim,
Önceki makalelerimde çeşitli boyutlarıyla analizleyerek, sizlere, insanı anlatmaya çalışmıştım. Gerçekte insan bu anlatılanların da ötesinde şaşılacak özellikleri olan harika bir varlıktır. Fakat insanın bu özelliklerini ortaya koyabilmek için önce insanın içinde bulunduğu maddi ve manevi ortamı iyi anlamak gerekir.
İnsan açısından bakıldığında, Allahü tealanın yarattığı şeyler, biri görünen, diğeri görünmeyen iki büyük alem oluşturur. Bu iki büyük alem içinde de sayısız başka küçük birimler vardır. İnsana gelince, o, kendinde her iki alemden unsurlar bulunduran, ayrı ve küçük bir dünyadır.
Bu iki büyük alemden birisi "halk alemi" dediğimiz, madde alemidir. Madde alemine, "kainat" veya "evren" de denir. İnsanın çevresini oluşturan, maddi ortamdır. Bu alemin en önemli özelliği "mekanlı" ve "zamanlı", dolayısıyle "ölçülebilir" oluşudur.
Zaman ve mekan kavramları, madde alemi yaratıldıktan sonra ortaya çıkmış kavramlardır. Çünkü madde alemi, "nesneler", "durumlar" ve "olaylar"dan ibaret bir alemdir.
Katı nesnelerin üç boyutlu oluşları ve boşluk içinde bir yer işgal etmeleri kendiliğinden zihinlerde "mekan" kavramının gelişmesine yol açmıştır. Nesneler bir mekan içinde yer alınca da, kendiliğinden bir nesnenin diğerine göre durumunu anlatmak için önde, arkada, yukarıda, aşağıda gibi konumlarını anlatan kelimeler kullanılmak durumu hasıl olmuştur. Nesnelerin biri diğerine göre farklı değerler taşıma durumunda oldukları için de kendiliğinde büyük, küçük, yüksek, alçak, ağır, hafif gibi başka niteleyici kelimeleri kullanmak durumu ortaya çıkmıştır. Ne kadar? sorusu sorulunca da kendiliğinden bu büyüklüklere birer ölçü bulup bu ölçüye göre "şu kadar büyük", "bu kadar önde" demek ihtiyacı ortaya çıkmıştır. İşte onun için bu alem "ölçülebilir" bir alemdir.
Bu nesneler aleminin bir diğer özelliği, konumların ve durumların sabit olmayıp sürekli değişmesidir. Nesnelerin konum, hacım, ağırlık, renk, tat gibi durumlarında değişmeler ortaya çıkınca kendiğinden "değişen bir durumdan" yani bir "olay"dan söz etmek gerekmiştir.
Bu olaylar incelendiğinde de, bazı olayların, önceki başka bazı olaylara bağlı olarak geliştiği, hatta bazı olayların ard arda gelerek bir zincir oluşturdukları görülmüş, dolayısıyla bir "sebeplilik" kavramı belirmiştir. Güneşin doğup batması gibi sürekli tekrarlanan bazı olaylar da zihinlerde kendiliğinden "zaman" kavramının gelişmesini sağlamıştır.
Değerli Kardeşim,
Bunları neden ayrıntılı bir şekilde anlatıyorum? Bunları şunun için anlatıyorum ki insanların çoğu Yaratan'ın zamansız ve mekansız oluşunu bir türlü kavrayamıyorlar. İşte onun için "zaman", "mekan" ve "ölçü" kavramlarının madde aleminin yaratılmasından sonra ortaya çıkan kavramlar olduğunu ve yalnız madde alemine has olduklarını iyi kavramak gerekir.
Allahü tealanın yarattığı iki büyük alemden ikincisine "emr alemi" denir. Buna "ruhlar alemi" veya "melekut alemi" de demişlerdir. Bu alem, madde alemi gibi zamanlı ve mekanlı bir alem değildir. Dolayısıyla "ölçülebilir" bir nitelikte de değildir. Yani bu alem, "zamansız", "mekansız" bir alemdir ve madde alemine ait araçlarla tesbit edilip "ölçülemez". Kuşkusuz onun da kendine göre farklı değerlendirme yöntem ve ölçüleri vardır.
Madde aleminin unsurları nesnelerdir. Nesneler, insan tarafından görülebilen ve ölçülebilir belli nitelikleri olan şeylerdir. Bilimsel bilginin temeli, nesnelerin niteliklerini, bunların durumlarındaki değişmeleri, ve olay adını verdiğiniz bu değişmelerin birbirleriye ilişkilerini belirlemeye dayanır.
Emr aleminin unsurları ise ruhlar gibi latif şeylerdir. Bunlar, insanlar tarafından görülemez. Varlıkları, özellikleri, sahip oldukları çeşitli nitelikler, madde aleminin tesbit ve ölçü aletleriyle belirlenemez. Madde aleminin ölçü aletleri, ancak maddeyi ve bunların maddi olan niteliklerini tesbit etmek geliştirilmiştir.
Birçok insan mânâ aleminin varlığını ve niteliklerini, madde alemine mahsus araçlarla tesbit etmeye çalışıyorlar. Tabii bir şey tesbit edemiyorlar. Bir şey tesbit edemeyince de onu yok sanıyorlar. Sonra da ateist olup çıkıyorlar. Bu, gözüyle bir buz parçasına bakan insanın onu var sayıp, sonra aynı gözle havaya baktığında oradaki su buharını göremeyince onu yok sayması gibi çok akılsızca bir şeydir. Bunlar farklı fazlarda olan şeylerdir ve varlıklarına ait bilgiler ancak farklı yöntemlerle elde edilir.
Yukarıda verilen örnekten de anlaşılacağı gibi, kuşkusuz, farklı bir fazı temsil eden mânâ alemine ait bilgiler, madde alemine ait bilgi edinme yöntemleriyle elde edilemez. Madde aleminin kendine has bilgi edinme yöntemleri olduğu gibi, mânâ aleminin de kendine has yol ve yöntemleri vardır. Mânâ alemine ait bilgiler, ancak bu özel yöntemlerle elde edilir. Ancak bu yöntemlerin hepsinin temelini iman oluşturur. İman olmadan mânâ gerçekliklerine asla ulaşılamaz.
Değerli Kardeşim,
Halk alemi ve Emr alemi, yaratılmış gerçekliklerin iki ayrı yüzünü oluşturur. Bir de bunların arasında, her iki alemin de temsilcisi olan insanda, iki alemden değişik simgeler şeklinde ortaya çıkan sanal bir alem vardır. Bu sanal aleme, "misal alemi" derler. Rüyalar, misal aleminden tipik örneklerdir. Misal alemi bir hakikat alemi değildir. Misal alemi, her iki alem gerçekliklerinin ses ve görüntü olarak temsil edildiği, hayal, tasavvur ve düşlerden oluşan temsili bir alemdir. Tıpkı eşyaların aynadaki görüntüleri gibi. Allah nasip ederse bir sonraki makalemde sizlere ondan ve mânâ alemine ait bilgilerin elde edilmesinden söz edeceğim.
Şimdilik Allaha emanet olunuz.
Dr. İsmail Ulukuş
Önceki makalelerimde çeşitli boyutlarıyla analizleyerek, sizlere, insanı anlatmaya çalışmıştım. Gerçekte insan bu anlatılanların da ötesinde şaşılacak özellikleri olan harika bir varlıktır. Fakat insanın bu özelliklerini ortaya koyabilmek için önce insanın içinde bulunduğu maddi ve manevi ortamı iyi anlamak gerekir.
İnsan açısından bakıldığında, Allahü tealanın yarattığı şeyler, biri görünen, diğeri görünmeyen iki büyük alem oluşturur. Bu iki büyük alem içinde de sayısız başka küçük birimler vardır. İnsana gelince, o, kendinde her iki alemden unsurlar bulunduran, ayrı ve küçük bir dünyadır.
Bu iki büyük alemden birisi "halk alemi" dediğimiz, madde alemidir. Madde alemine, "kainat" veya "evren" de denir. İnsanın çevresini oluşturan, maddi ortamdır. Bu alemin en önemli özelliği "mekanlı" ve "zamanlı", dolayısıyle "ölçülebilir" oluşudur.
Zaman ve mekan kavramları, madde alemi yaratıldıktan sonra ortaya çıkmış kavramlardır. Çünkü madde alemi, "nesneler", "durumlar" ve "olaylar"dan ibaret bir alemdir.
Katı nesnelerin üç boyutlu oluşları ve boşluk içinde bir yer işgal etmeleri kendiliğinden zihinlerde "mekan" kavramının gelişmesine yol açmıştır. Nesneler bir mekan içinde yer alınca da, kendiliğinden bir nesnenin diğerine göre durumunu anlatmak için önde, arkada, yukarıda, aşağıda gibi konumlarını anlatan kelimeler kullanılmak durumu hasıl olmuştur. Nesnelerin biri diğerine göre farklı değerler taşıma durumunda oldukları için de kendiliğinde büyük, küçük, yüksek, alçak, ağır, hafif gibi başka niteleyici kelimeleri kullanmak durumu ortaya çıkmıştır. Ne kadar? sorusu sorulunca da kendiliğinden bu büyüklüklere birer ölçü bulup bu ölçüye göre "şu kadar büyük", "bu kadar önde" demek ihtiyacı ortaya çıkmıştır. İşte onun için bu alem "ölçülebilir" bir alemdir.
Bu nesneler aleminin bir diğer özelliği, konumların ve durumların sabit olmayıp sürekli değişmesidir. Nesnelerin konum, hacım, ağırlık, renk, tat gibi durumlarında değişmeler ortaya çıkınca kendiğinden "değişen bir durumdan" yani bir "olay"dan söz etmek gerekmiştir.
Bu olaylar incelendiğinde de, bazı olayların, önceki başka bazı olaylara bağlı olarak geliştiği, hatta bazı olayların ard arda gelerek bir zincir oluşturdukları görülmüş, dolayısıyla bir "sebeplilik" kavramı belirmiştir. Güneşin doğup batması gibi sürekli tekrarlanan bazı olaylar da zihinlerde kendiliğinden "zaman" kavramının gelişmesini sağlamıştır.
Değerli Kardeşim,
Bunları neden ayrıntılı bir şekilde anlatıyorum? Bunları şunun için anlatıyorum ki insanların çoğu Yaratan'ın zamansız ve mekansız oluşunu bir türlü kavrayamıyorlar. İşte onun için "zaman", "mekan" ve "ölçü" kavramlarının madde aleminin yaratılmasından sonra ortaya çıkan kavramlar olduğunu ve yalnız madde alemine has olduklarını iyi kavramak gerekir.
Allahü tealanın yarattığı iki büyük alemden ikincisine "emr alemi" denir. Buna "ruhlar alemi" veya "melekut alemi" de demişlerdir. Bu alem, madde alemi gibi zamanlı ve mekanlı bir alem değildir. Dolayısıyla "ölçülebilir" bir nitelikte de değildir. Yani bu alem, "zamansız", "mekansız" bir alemdir ve madde alemine ait araçlarla tesbit edilip "ölçülemez". Kuşkusuz onun da kendine göre farklı değerlendirme yöntem ve ölçüleri vardır.
Madde aleminin unsurları nesnelerdir. Nesneler, insan tarafından görülebilen ve ölçülebilir belli nitelikleri olan şeylerdir. Bilimsel bilginin temeli, nesnelerin niteliklerini, bunların durumlarındaki değişmeleri, ve olay adını verdiğiniz bu değişmelerin birbirleriye ilişkilerini belirlemeye dayanır.
Emr aleminin unsurları ise ruhlar gibi latif şeylerdir. Bunlar, insanlar tarafından görülemez. Varlıkları, özellikleri, sahip oldukları çeşitli nitelikler, madde aleminin tesbit ve ölçü aletleriyle belirlenemez. Madde aleminin ölçü aletleri, ancak maddeyi ve bunların maddi olan niteliklerini tesbit etmek geliştirilmiştir.
Birçok insan mânâ aleminin varlığını ve niteliklerini, madde alemine mahsus araçlarla tesbit etmeye çalışıyorlar. Tabii bir şey tesbit edemiyorlar. Bir şey tesbit edemeyince de onu yok sanıyorlar. Sonra da ateist olup çıkıyorlar. Bu, gözüyle bir buz parçasına bakan insanın onu var sayıp, sonra aynı gözle havaya baktığında oradaki su buharını göremeyince onu yok sayması gibi çok akılsızca bir şeydir. Bunlar farklı fazlarda olan şeylerdir ve varlıklarına ait bilgiler ancak farklı yöntemlerle elde edilir.
Yukarıda verilen örnekten de anlaşılacağı gibi, kuşkusuz, farklı bir fazı temsil eden mânâ alemine ait bilgiler, madde alemine ait bilgi edinme yöntemleriyle elde edilemez. Madde aleminin kendine has bilgi edinme yöntemleri olduğu gibi, mânâ aleminin de kendine has yol ve yöntemleri vardır. Mânâ alemine ait bilgiler, ancak bu özel yöntemlerle elde edilir. Ancak bu yöntemlerin hepsinin temelini iman oluşturur. İman olmadan mânâ gerçekliklerine asla ulaşılamaz.
Değerli Kardeşim,
Halk alemi ve Emr alemi, yaratılmış gerçekliklerin iki ayrı yüzünü oluşturur. Bir de bunların arasında, her iki alemin de temsilcisi olan insanda, iki alemden değişik simgeler şeklinde ortaya çıkan sanal bir alem vardır. Bu sanal aleme, "misal alemi" derler. Rüyalar, misal aleminden tipik örneklerdir. Misal alemi bir hakikat alemi değildir. Misal alemi, her iki alem gerçekliklerinin ses ve görüntü olarak temsil edildiği, hayal, tasavvur ve düşlerden oluşan temsili bir alemdir. Tıpkı eşyaların aynadaki görüntüleri gibi. Allah nasip ederse bir sonraki makalemde sizlere ondan ve mânâ alemine ait bilgilerin elde edilmesinden söz edeceğim.
Şimdilik Allaha emanet olunuz.
Dr. İsmail Ulukuş
İNSANIN AKIL VE MÂNÂ BOYUTLARI
Değerli kardeşim,
Bir önceki makalemde sizlere insan varlığının beş boyutundan söz etmiştim.
Bunlardan Madde boyutu, Fizyolojik boyut ve Psikolojik boyut, hayvanlarda da bulunur. Diğer iki boyut, yalnız insana mahsustur. İnsani davranışların temelini oluşturması nedeniyle bu son iki boyut üzerinde biraz daha durmak istiyorum.
Dördüncü boyut olan "akıl" boyutunda, aklın devreye girmesiyle, insan kişilik kazanır. Çünkü akıl, bir düşünme, analiz ve sentez yapma, karar ve hüküm verme mekanizmasıdır. Onun için bu boyut insanın "kişilik" kazandığı, kendi serbest iradesiyle, kendi hüküm ve kararlarıyla hareket ettiği bir boyuttur. Ancak bu boyutta, henüz, ilahi terbiye gerçekleşmediği için, kişinin davranışlarına, nefsin heva ve arzuları hakimdir. Yani kişi karar ve hükümlerini verirken, tamamen kişisel iradesini, kendi heves ve arzularını esas alır.
Onun için bu boyutta, kişinin isteklerine uygun düşen "iyi", bu isteklere ters düşen "kötü"dür. Bu sebeple kişi, çifte standart sahibi olmaktan kurtulamaz. Çünkü aynı durum, belli bir zamanda, kendi kişisel çıkarlarına uygun düştüğü için "iyi" olduğu halde, bir başka zamanda, bu kişisel çıkarlara ters düştüğü için "kötü" olur.
Bu boyutun bir başka özelliği, mal, mevki, para düşkünlüğüdür. Bu boyutta kişi, davranışlarının temel yönlendiricisi olarak nefsinin heves ve arzularını esas aldığından, nefsin bu isteklerini gidermeye yönelik her şey, çok büyük bir önem kazanır. Nefsinin arzularını doyuran her şeye karşı, kalbinde, çok büyük bir sevgi hasıl olur. Mal, mevki ve para gibi şeylere olan bu aşırı sevgi ve düşkünlük, sahibinin gözünde bunları ilahlaştırır. Diğer insanlara karşı, onu, acımasız ve merhametsiz bir hale getirir.
Bu boyutttaki insanın sıkıntıları ve telaşı hiç bitmez. Çünkü nefsinin isteklerine uyan dördüncü boyuttaki insan, ömrünün her anını, nefsin bitmek tükenmek bilmeyen bu arzularını doyurmaya çalışarak geçirir. Halbuki insanın ihtiyaçları sonsuzdur. Bu ihtiyaçların insan nefsinde oluşturduğu arzu ve hevesler de sonsuzdur. Onun için her canının istediğini yapmaya çalışan bir insanın sıkıntıları hiç biter mi?
Bu boyuttaki en önemli bir özellik de kibirdir. Kibir, kendisini başkalarından üstün görmek, demektir. Bu, gerçekte, nefis odaklı olmanın tabii bir sonucudur. Çünkü nefis, gerçekleri, kendi heves ve arzularına göre değişdirir. Ve kendisini, her şeyden ve herkesten üstün görür. Bu heves ve arzuların insana yaptıramayacağı şey yoktur.
Bu boyuttaki insan gerçek anlamda bir "sevgi"yi de bilmez. Çünkü onun sevgisi yalnız kendi nefsine ve onun heves ve arzularınadır. Onun için kendine hoş gelen, kendi arzularını tatmin eden herkesi ve herşeyi sever. Ama kendisine biraz sıkıntı veren bir şey olsa, hemen ondan uzaklaşır. Herhangi bir isteğini yerine getireni sever, isteğini yapmayandan nefret eder.
Onun için insanların çoğu, isteklerini yerine getirdiğiniz sürece gayet iyidirler. İnsanın iyisi ve kötüsü, herhangi bir isteğine karşı koyduğunuz zaman anlaşılır.
Kısaca dördüncü boyuttaki insan kişilik sahibi, fakat bencil, cimri, gaddar, sıkıntılı, sevgisiz bir insandır. Her ne kadar toplumda yerleşik değer yargılarından aldığı davranış kalıplarıyla iyi bir insan gibi görünmeye çalışsa da, bu görüntülerin altında daima bir bencillik (egoizm) vardır. Davranışları, daima bir sahtelik ve yapmacıklık kokar.
Kişi, kendi Yaratan'ına inanıp O'nun iradesine teslim ve tabi olmayı kabul ettiği an herşey değişmeye başlar. Bu an, insanın, olgunluğa ilk adımını attığı andır. Beşinci boyut, burada başlar.
Sevgili Kardeşim,
Beşinci boyut olan "mânâ" boyutu aslında, kurallarını Allahü tealanın koyduğu, bir ilahi eğitim sürecidir. Bu, sürece din denir. Din, Allahü tealanın bir rahmet ve lütfudur. Yazık ki bu rahmet ve lütuftan, yalnız, Allah'a ve ahiret gününe inananlar yararlanır. Bu rahmet, yalnızca, kendi gönül rızası ile Allah'a tabi ve teslim olanlar içindir. Çoğu insan, nefislerinin heves ve arzularına o kadar kendilerini kaptırmışlardır ki, Yaratan'ın bu lütuf ve ihsanının farkında bile olmazlar.
İnsanların bu rahmet ve ihsandan mahrum kalmalarının en önemli sebebi, kuşkusuz, kibirdir. Kibir, her türlü hayrın önündeki en önemli engeldir. En kötü kibir ise, insanın Yaratan'ına karşı kibirlenmesidir. Birkaç dakika oksijensiz kalsa yok olup gidecek olan aciz bir yaratığın, kendini yaratan, ayakta tutan, her türlü ihtiyaçlarını karşılayan Yaratan'ına karşı kibirlenmesi ne akılsızca bir şeydir!...
İşte, insan, kibrinden ve kendi iradesinden vazgeçip, Allah'a inanarak, kendi rızasıyla O'nun iradesine tabi olmaya başlayacak olursa, manevi bir yükseliş ve olgunlaşma sürecine girer.
Bu yükseliş ve olgunlaşma sürecinin yöntemi, Yaratan'ını her an hatırında tutmak, riyazet ve mücahade yapmaktır. Riyazet, nefsin istediği şeyleri (yasaklanan şeyleri) yapmamak, mücahede, nefsin istemediği şeyleri (ibadet ve taatlari) yapmak demektir.
Riyazet ve mücahede yaparak bu yükseliş tamamlandıkça insanın letafeti, zerafeti, olgunluğu artar. Gerçek mânâda insan olmaya başlar. Yavaş yavaş kalbindeki nefsin bitip tükenmek bilmeyen istekleri azalır. Kişi, zamanla egosundan, bencilliğinden kurtulur. Kalbindeki mal, mevki, para gibi dünyalıklara karşı olan bağlılık ve sevgi yok olur. Kalbdeki bu sahte ilahların yerini, gerçek bir ilah olan lütuf ve ihsan sahibi Allahü tealanın sevgisi alır.
Kişi, Rabbine olan inancında ne kadar samimi olursa, O'nun buyruklarını yerine getirmede ne kadar istekli olursa, bu süreç de o kadar çabuk tamamlanır.
Kalbde diğer sevgi ve bağlılıklar yok olup oraya Allahü teâlâ'nın sevgisi yerleşince artık herşey değişir. Ben bu durumu, tıpkı, yerşeyi yiyip bitiren obur bir tırtılın başkalaşıp çiçekten çiçeğe rayiha taşıyan zarif bir kelebek haline gelmesine benzetiyorum. Bu süreç tamamlandıktan sonra, kibrin yerini tevazu, sertliğin yerini yumuşaklık, merhametsizliğin yerini acıma, edepsizliğin yerini utanma, zulmün yerini ihsan, nefretin verini sevgi alır. Beşinci boyuttaki bu sevgi, dördüncü boyuttaki sevgi gibi değildir. Gerçek bir sevgidir. Dünya menfeati için gösterilip sonra o menfeat bitince kayboluveren sevgiler gibi değildir.
Sevgili Kardeşim,
Bu sürecin sonunda ulaşılan en önemli sonuç, iman-ı kâmil ve ona bağlı olan kalb huzurudur. Tevekküldür. İnsanın Rabbini bilmesidir. Bir insan için bilgilerin en değerlisi, Marifetullahtır. Marifetullah, kişinin Rabbini bilmesi demektir. İnsan bunun için yaratılmıştır. Sosyalist mantalitenin sandığı gibi din bir afyon değildir. Din insanın Rabbinin terbiyesinden geçerek "gerçek bir insan" olması demektir. Eğer insan bu terbiyeden geçmeyecek olursa, akıllı bir varlık olmasına rağmen, aklını hep kötülükte kullanan, bencil, pinti, tutarsız, edepsiz, acımasız, hak hukuk bilmeyen, zalim, gaddar bir varlık olup çıkar. Hatta bazen o kadar gaddarlaşır ki hayvanlar bile onun yaptığını yapmaz. Dinden mahrum bırakılan toplumlarda, kötülüklerin önü alınamaz. Toplum, birbirini ezmeye çalışan insanlarla dolar taşar. Onun için din bir afyon değil, insanın mükemmmeliyet iksiridir. Dini samimiyetle yaşayan toplumlarda hep huzur ve mutluluk vardır. Dinden uzaklaştırılan, ya da dini samimiyetle yaşamayan toplumlarda, karmaşa ve huzursuzluklar kol gezer.
Din sayesinde insan, kendini tanır, Rabbini tanır. Kalb huzuru, moral ve güzel ahlak sahibi, aziz bir varlık olur.
Allah'a emanet olunuz.
Dr. İsmail Ulukuş
Bir önceki makalemde sizlere insan varlığının beş boyutundan söz etmiştim.
Bunlardan Madde boyutu, Fizyolojik boyut ve Psikolojik boyut, hayvanlarda da bulunur. Diğer iki boyut, yalnız insana mahsustur. İnsani davranışların temelini oluşturması nedeniyle bu son iki boyut üzerinde biraz daha durmak istiyorum.
Dördüncü boyut olan "akıl" boyutunda, aklın devreye girmesiyle, insan kişilik kazanır. Çünkü akıl, bir düşünme, analiz ve sentez yapma, karar ve hüküm verme mekanizmasıdır. Onun için bu boyut insanın "kişilik" kazandığı, kendi serbest iradesiyle, kendi hüküm ve kararlarıyla hareket ettiği bir boyuttur. Ancak bu boyutta, henüz, ilahi terbiye gerçekleşmediği için, kişinin davranışlarına, nefsin heva ve arzuları hakimdir. Yani kişi karar ve hükümlerini verirken, tamamen kişisel iradesini, kendi heves ve arzularını esas alır.
Onun için bu boyutta, kişinin isteklerine uygun düşen "iyi", bu isteklere ters düşen "kötü"dür. Bu sebeple kişi, çifte standart sahibi olmaktan kurtulamaz. Çünkü aynı durum, belli bir zamanda, kendi kişisel çıkarlarına uygun düştüğü için "iyi" olduğu halde, bir başka zamanda, bu kişisel çıkarlara ters düştüğü için "kötü" olur.
Bu boyutun bir başka özelliği, mal, mevki, para düşkünlüğüdür. Bu boyutta kişi, davranışlarının temel yönlendiricisi olarak nefsinin heves ve arzularını esas aldığından, nefsin bu isteklerini gidermeye yönelik her şey, çok büyük bir önem kazanır. Nefsinin arzularını doyuran her şeye karşı, kalbinde, çok büyük bir sevgi hasıl olur. Mal, mevki ve para gibi şeylere olan bu aşırı sevgi ve düşkünlük, sahibinin gözünde bunları ilahlaştırır. Diğer insanlara karşı, onu, acımasız ve merhametsiz bir hale getirir.
Bu boyutttaki insanın sıkıntıları ve telaşı hiç bitmez. Çünkü nefsinin isteklerine uyan dördüncü boyuttaki insan, ömrünün her anını, nefsin bitmek tükenmek bilmeyen bu arzularını doyurmaya çalışarak geçirir. Halbuki insanın ihtiyaçları sonsuzdur. Bu ihtiyaçların insan nefsinde oluşturduğu arzu ve hevesler de sonsuzdur. Onun için her canının istediğini yapmaya çalışan bir insanın sıkıntıları hiç biter mi?
Bu boyuttaki en önemli bir özellik de kibirdir. Kibir, kendisini başkalarından üstün görmek, demektir. Bu, gerçekte, nefis odaklı olmanın tabii bir sonucudur. Çünkü nefis, gerçekleri, kendi heves ve arzularına göre değişdirir. Ve kendisini, her şeyden ve herkesten üstün görür. Bu heves ve arzuların insana yaptıramayacağı şey yoktur.
Bu boyuttaki insan gerçek anlamda bir "sevgi"yi de bilmez. Çünkü onun sevgisi yalnız kendi nefsine ve onun heves ve arzularınadır. Onun için kendine hoş gelen, kendi arzularını tatmin eden herkesi ve herşeyi sever. Ama kendisine biraz sıkıntı veren bir şey olsa, hemen ondan uzaklaşır. Herhangi bir isteğini yerine getireni sever, isteğini yapmayandan nefret eder.
Onun için insanların çoğu, isteklerini yerine getirdiğiniz sürece gayet iyidirler. İnsanın iyisi ve kötüsü, herhangi bir isteğine karşı koyduğunuz zaman anlaşılır.
Kısaca dördüncü boyuttaki insan kişilik sahibi, fakat bencil, cimri, gaddar, sıkıntılı, sevgisiz bir insandır. Her ne kadar toplumda yerleşik değer yargılarından aldığı davranış kalıplarıyla iyi bir insan gibi görünmeye çalışsa da, bu görüntülerin altında daima bir bencillik (egoizm) vardır. Davranışları, daima bir sahtelik ve yapmacıklık kokar.
Kişi, kendi Yaratan'ına inanıp O'nun iradesine teslim ve tabi olmayı kabul ettiği an herşey değişmeye başlar. Bu an, insanın, olgunluğa ilk adımını attığı andır. Beşinci boyut, burada başlar.
Sevgili Kardeşim,
Beşinci boyut olan "mânâ" boyutu aslında, kurallarını Allahü tealanın koyduğu, bir ilahi eğitim sürecidir. Bu, sürece din denir. Din, Allahü tealanın bir rahmet ve lütfudur. Yazık ki bu rahmet ve lütuftan, yalnız, Allah'a ve ahiret gününe inananlar yararlanır. Bu rahmet, yalnızca, kendi gönül rızası ile Allah'a tabi ve teslim olanlar içindir. Çoğu insan, nefislerinin heves ve arzularına o kadar kendilerini kaptırmışlardır ki, Yaratan'ın bu lütuf ve ihsanının farkında bile olmazlar.
İnsanların bu rahmet ve ihsandan mahrum kalmalarının en önemli sebebi, kuşkusuz, kibirdir. Kibir, her türlü hayrın önündeki en önemli engeldir. En kötü kibir ise, insanın Yaratan'ına karşı kibirlenmesidir. Birkaç dakika oksijensiz kalsa yok olup gidecek olan aciz bir yaratığın, kendini yaratan, ayakta tutan, her türlü ihtiyaçlarını karşılayan Yaratan'ına karşı kibirlenmesi ne akılsızca bir şeydir!...
İşte, insan, kibrinden ve kendi iradesinden vazgeçip, Allah'a inanarak, kendi rızasıyla O'nun iradesine tabi olmaya başlayacak olursa, manevi bir yükseliş ve olgunlaşma sürecine girer.
Bu yükseliş ve olgunlaşma sürecinin yöntemi, Yaratan'ını her an hatırında tutmak, riyazet ve mücahade yapmaktır. Riyazet, nefsin istediği şeyleri (yasaklanan şeyleri) yapmamak, mücahede, nefsin istemediği şeyleri (ibadet ve taatlari) yapmak demektir.
Riyazet ve mücahede yaparak bu yükseliş tamamlandıkça insanın letafeti, zerafeti, olgunluğu artar. Gerçek mânâda insan olmaya başlar. Yavaş yavaş kalbindeki nefsin bitip tükenmek bilmeyen istekleri azalır. Kişi, zamanla egosundan, bencilliğinden kurtulur. Kalbindeki mal, mevki, para gibi dünyalıklara karşı olan bağlılık ve sevgi yok olur. Kalbdeki bu sahte ilahların yerini, gerçek bir ilah olan lütuf ve ihsan sahibi Allahü tealanın sevgisi alır.
Kişi, Rabbine olan inancında ne kadar samimi olursa, O'nun buyruklarını yerine getirmede ne kadar istekli olursa, bu süreç de o kadar çabuk tamamlanır.
Kalbde diğer sevgi ve bağlılıklar yok olup oraya Allahü teâlâ'nın sevgisi yerleşince artık herşey değişir. Ben bu durumu, tıpkı, yerşeyi yiyip bitiren obur bir tırtılın başkalaşıp çiçekten çiçeğe rayiha taşıyan zarif bir kelebek haline gelmesine benzetiyorum. Bu süreç tamamlandıktan sonra, kibrin yerini tevazu, sertliğin yerini yumuşaklık, merhametsizliğin yerini acıma, edepsizliğin yerini utanma, zulmün yerini ihsan, nefretin verini sevgi alır. Beşinci boyuttaki bu sevgi, dördüncü boyuttaki sevgi gibi değildir. Gerçek bir sevgidir. Dünya menfeati için gösterilip sonra o menfeat bitince kayboluveren sevgiler gibi değildir.
Sevgili Kardeşim,
Bu sürecin sonunda ulaşılan en önemli sonuç, iman-ı kâmil ve ona bağlı olan kalb huzurudur. Tevekküldür. İnsanın Rabbini bilmesidir. Bir insan için bilgilerin en değerlisi, Marifetullahtır. Marifetullah, kişinin Rabbini bilmesi demektir. İnsan bunun için yaratılmıştır. Sosyalist mantalitenin sandığı gibi din bir afyon değildir. Din insanın Rabbinin terbiyesinden geçerek "gerçek bir insan" olması demektir. Eğer insan bu terbiyeden geçmeyecek olursa, akıllı bir varlık olmasına rağmen, aklını hep kötülükte kullanan, bencil, pinti, tutarsız, edepsiz, acımasız, hak hukuk bilmeyen, zalim, gaddar bir varlık olup çıkar. Hatta bazen o kadar gaddarlaşır ki hayvanlar bile onun yaptığını yapmaz. Dinden mahrum bırakılan toplumlarda, kötülüklerin önü alınamaz. Toplum, birbirini ezmeye çalışan insanlarla dolar taşar. Onun için din bir afyon değil, insanın mükemmmeliyet iksiridir. Dini samimiyetle yaşayan toplumlarda hep huzur ve mutluluk vardır. Dinden uzaklaştırılan, ya da dini samimiyetle yaşamayan toplumlarda, karmaşa ve huzursuzluklar kol gezer.
Din sayesinde insan, kendini tanır, Rabbini tanır. Kalb huzuru, moral ve güzel ahlak sahibi, aziz bir varlık olur.
Allah'a emanet olunuz.
Dr. İsmail Ulukuş
İNSANI DOĞRU ANLAMAK
Merhaba Değerli Kardeşim,
İnsan, evrendeki değerlerin merkezinde yaratılmıştır. O yaratıkların en şereflilerinden biridir. O, aziz ve muhterem bir varlıktır. Eğer insanı doğru şekilde anlayabilirsek, birçok şeyi doğru şekilde anlamak mümkün olur.
En basit bir cismi, mesela bir kibrit kutusunu bile doğru şekilde anlayabilmek için onu (en, boy, yükseklik gibi) bütün boyutlarıyla bilmek gerekir. Bunun gibi, insan da ancak tüm varlık boyutlarıyla değerlendirilirse onun gerçek hali ortaya çıkar.
İnsan denen varlığın beş varlık boyutu vardır.
Bu varlık boyutlarının başında "Madde" boyutu gelir. İnsanın öldüğü zaman mezara konan cesedi, onun madde boyutunu temsil eder. İnsanın madde boyutu, tıpkı diğer maddeler gibidir. Bir ağırlığı, bir hacmi, bir rengi vardır. Fiziksel ve kimyasal olarak analizlenebilir. Başka maddelere uygulanan bütün işlemler, buna da uygulanabilir.
İkincisi, "Fizyolojik Olaylar" boyutudur. Bu boyut, insanın bitkisel hayat boyutudur. Koma halindeki bir kişi, bu boyutu temsil eder. Fizyolojik boyut, insanda canlılık olaylarının (metobolik olayların) başladığı boyuttur. Canlılık olayları denince, enerji üreten mekanizmalarla (katabolizma), bu enerjiyi kullanan biyosentez mekanizmaları (anabolizma) anlaşılır. Bu iki mekanizma arasındaki enerji transferini, ATP denilen koenzim sağlar. Burada ATP'den başka daha binlerce enzim, coenzim, çeşitli kimsasal bileşenler, aktarıcılar ve bunları yöneten yüzlerce hormondan ibaret büyük bir madde ve iyonlar kümesi rol oynar. Bu, çok karmaşık, dinamik ve anlaşılması güç bir organizasyondur.
İnsanın varlık boyutlarının üçüncüsü, "Psikolojik Olaylar" boyutudur. Bu boyut, hayvani hayat boyutudur. Akıldan yoksun bir deli, bu boyutun tipik bir temsilcisidir. Bu boyut, ruhsal olayların başladığı boyuttur. Bu boyutta, bilinç vardır. Haz ve elem şeklinde ortaya çıkan duygular, heyecanlar, tutkular vardır. Dikkat vardır. Çevreden gelen duyumları algılama vardır. Bilgi ve fikir oluşturma vardır. Bunları saklama (bellek) vardır. Tanıma, çevreden gelen etkilere tepki verme ve zeka gibi ruhsal etkinlikler vardır.
İnsanın varlık boyutlarının dördüncüsü, "Akıl boyutudur". Bu boyut, insani hayat boyutudur. Aklı ile her olayı değerlendirip her şeyi idare eden bir insan, bu boyutun tipik temsilcisidir. Akıl, bir düşünme, bir analizleme ve sentezleme, ve bir karar verme mekanizmasıdır. Akıl, insanı diğer hayvanlardan ayıran bir özelliktir. Eğer insanın aklı olmasaydı, diğer herhangi zeki bir hayvandan hiç bir farkı kalmazdı.
Akıl, bir ölçme ve değerlendirme mekanizması olduğu için, o, eline hangi ölçü verilirse, ona göre değerdirme yapar. Bu boyutta, insan, kendisine henüz ahlaki değerler verilmediği için, genellikle "kişisel çıkar" ölçüsünü kullanır. Ona göre kişisel çıkarlarına uygun olan "iyi", kişisel çıkarlarına ters düşen "kötü"dür.
Akıl bir karar verme mekanizması olduğu için, bu boyuttaki insan, aynı zamanda, irade ve rey sahibi, yani "kişilik" sahibi bir insandır. Kendine göre istek ve arzuları olan, kendine göre görüşleri olan, ve çevresini kendi isteklerine göre değiştirmeye, yönlendirmeye çalışan bir insandır.
Fakat insanı, insan yapan asıl boyut, beşinci boyuttur. Beşinci boyut, "Mânâ ve Ahlâk" boyutudur. Bu boyut, ilahi hayat boyutudur. Olgun, merhametli, edepli, güzel ahlak sahibi bir insan, bu boyutun tipik temsilcisidir. Bu boyut, insanın, Yaratıcısı tarafından eğitilerek, yani Rabbinin terbiyesinden geçerek, önceki "insani kişilik"ini yitirip onun yerine "ilahi bir kilişik" kazandığı bir boyuttur.
Bu boyutta artık aklın ölçüsü değişmiş, "kişisel çıkar" ölçüsünün yerini "ilahi rıza" ölçüsü almıştır.
İnsanın beşinci boyuta geçmesiyle hayatında birçok şey değişir. İnsan, bir önceki boyuttan tamamen ayrı, işlerinde acele ve telaş olmayan, mütevekkil, olgun, merhametli, cömert, adaletli, ihsan sahibi, sabırlı, yumuşak huylu, ağırbaşlı, doğru sözlü, edepli, latif bir varlık haline gelir. Kısaca "gerçek insan" olur. Bu, insanın Rabbinin terbiyesinden geçerek, O'nun ve değerli elçilerinin ahlakı ile ahlaklanması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. İşte böylece beşinci boyuta yükselen bir insan, artık, aziz ve muhterem bir varlıktır. Bu durumuyla insan, Rabbinin, yeryüzündeki halifesidir.
Sevgili Kardeşim,
Kuşkusuz, insanın, beşinci boyutun getirdiği bu yüksek karakter ve ahlâka ulaşması, öyle kolay olmaz. Bu, inişleri çıkışları olan uzunca bir yoldur. Burada yolculuğun hızlı ya da yavaş olması önemli değildir. İnsan, bu yola girdikten sonra, er veya geç hedefe varır. Burada en önemli husus, önce insanın, kibirlenmeyi bir tarafa bırakarak, tevazu ve alçak gönüllülükle, Rabbinin terbiye ve eğitimine girmeyi kabul etmesidir.
Tabii bunun için önce Ulu Yaratan'a inanmak ve O'nun varlığını kabul etmek gerekir. İnsanların çoğu "Biz Allah'a inanıyoruz" derler. Fakat çoğu bunda samimi değildirler. Halbuki bütün evreni yaratan, ve onu dilediği şekilde idare eden bir tanrıya inanmak için o kadar çok sebep vardır ki...
Dr. İsmail Ulukuş
İnsan, evrendeki değerlerin merkezinde yaratılmıştır. O yaratıkların en şereflilerinden biridir. O, aziz ve muhterem bir varlıktır. Eğer insanı doğru şekilde anlayabilirsek, birçok şeyi doğru şekilde anlamak mümkün olur.
En basit bir cismi, mesela bir kibrit kutusunu bile doğru şekilde anlayabilmek için onu (en, boy, yükseklik gibi) bütün boyutlarıyla bilmek gerekir. Bunun gibi, insan da ancak tüm varlık boyutlarıyla değerlendirilirse onun gerçek hali ortaya çıkar.
İnsan denen varlığın beş varlık boyutu vardır.
Bu varlık boyutlarının başında "Madde" boyutu gelir. İnsanın öldüğü zaman mezara konan cesedi, onun madde boyutunu temsil eder. İnsanın madde boyutu, tıpkı diğer maddeler gibidir. Bir ağırlığı, bir hacmi, bir rengi vardır. Fiziksel ve kimyasal olarak analizlenebilir. Başka maddelere uygulanan bütün işlemler, buna da uygulanabilir.
İkincisi, "Fizyolojik Olaylar" boyutudur. Bu boyut, insanın bitkisel hayat boyutudur. Koma halindeki bir kişi, bu boyutu temsil eder. Fizyolojik boyut, insanda canlılık olaylarının (metobolik olayların) başladığı boyuttur. Canlılık olayları denince, enerji üreten mekanizmalarla (katabolizma), bu enerjiyi kullanan biyosentez mekanizmaları (anabolizma) anlaşılır. Bu iki mekanizma arasındaki enerji transferini, ATP denilen koenzim sağlar. Burada ATP'den başka daha binlerce enzim, coenzim, çeşitli kimsasal bileşenler, aktarıcılar ve bunları yöneten yüzlerce hormondan ibaret büyük bir madde ve iyonlar kümesi rol oynar. Bu, çok karmaşık, dinamik ve anlaşılması güç bir organizasyondur.
İnsanın varlık boyutlarının üçüncüsü, "Psikolojik Olaylar" boyutudur. Bu boyut, hayvani hayat boyutudur. Akıldan yoksun bir deli, bu boyutun tipik bir temsilcisidir. Bu boyut, ruhsal olayların başladığı boyuttur. Bu boyutta, bilinç vardır. Haz ve elem şeklinde ortaya çıkan duygular, heyecanlar, tutkular vardır. Dikkat vardır. Çevreden gelen duyumları algılama vardır. Bilgi ve fikir oluşturma vardır. Bunları saklama (bellek) vardır. Tanıma, çevreden gelen etkilere tepki verme ve zeka gibi ruhsal etkinlikler vardır.
İnsanın varlık boyutlarının dördüncüsü, "Akıl boyutudur". Bu boyut, insani hayat boyutudur. Aklı ile her olayı değerlendirip her şeyi idare eden bir insan, bu boyutun tipik temsilcisidir. Akıl, bir düşünme, bir analizleme ve sentezleme, ve bir karar verme mekanizmasıdır. Akıl, insanı diğer hayvanlardan ayıran bir özelliktir. Eğer insanın aklı olmasaydı, diğer herhangi zeki bir hayvandan hiç bir farkı kalmazdı.
Akıl, bir ölçme ve değerlendirme mekanizması olduğu için, o, eline hangi ölçü verilirse, ona göre değerdirme yapar. Bu boyutta, insan, kendisine henüz ahlaki değerler verilmediği için, genellikle "kişisel çıkar" ölçüsünü kullanır. Ona göre kişisel çıkarlarına uygun olan "iyi", kişisel çıkarlarına ters düşen "kötü"dür.
Akıl bir karar verme mekanizması olduğu için, bu boyuttaki insan, aynı zamanda, irade ve rey sahibi, yani "kişilik" sahibi bir insandır. Kendine göre istek ve arzuları olan, kendine göre görüşleri olan, ve çevresini kendi isteklerine göre değiştirmeye, yönlendirmeye çalışan bir insandır.
Fakat insanı, insan yapan asıl boyut, beşinci boyuttur. Beşinci boyut, "Mânâ ve Ahlâk" boyutudur. Bu boyut, ilahi hayat boyutudur. Olgun, merhametli, edepli, güzel ahlak sahibi bir insan, bu boyutun tipik temsilcisidir. Bu boyut, insanın, Yaratıcısı tarafından eğitilerek, yani Rabbinin terbiyesinden geçerek, önceki "insani kişilik"ini yitirip onun yerine "ilahi bir kilişik" kazandığı bir boyuttur.
Bu boyutta artık aklın ölçüsü değişmiş, "kişisel çıkar" ölçüsünün yerini "ilahi rıza" ölçüsü almıştır.
İnsanın beşinci boyuta geçmesiyle hayatında birçok şey değişir. İnsan, bir önceki boyuttan tamamen ayrı, işlerinde acele ve telaş olmayan, mütevekkil, olgun, merhametli, cömert, adaletli, ihsan sahibi, sabırlı, yumuşak huylu, ağırbaşlı, doğru sözlü, edepli, latif bir varlık haline gelir. Kısaca "gerçek insan" olur. Bu, insanın Rabbinin terbiyesinden geçerek, O'nun ve değerli elçilerinin ahlakı ile ahlaklanması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. İşte böylece beşinci boyuta yükselen bir insan, artık, aziz ve muhterem bir varlıktır. Bu durumuyla insan, Rabbinin, yeryüzündeki halifesidir.
Sevgili Kardeşim,
Kuşkusuz, insanın, beşinci boyutun getirdiği bu yüksek karakter ve ahlâka ulaşması, öyle kolay olmaz. Bu, inişleri çıkışları olan uzunca bir yoldur. Burada yolculuğun hızlı ya da yavaş olması önemli değildir. İnsan, bu yola girdikten sonra, er veya geç hedefe varır. Burada en önemli husus, önce insanın, kibirlenmeyi bir tarafa bırakarak, tevazu ve alçak gönüllülükle, Rabbinin terbiye ve eğitimine girmeyi kabul etmesidir.
Tabii bunun için önce Ulu Yaratan'a inanmak ve O'nun varlığını kabul etmek gerekir. İnsanların çoğu "Biz Allah'a inanıyoruz" derler. Fakat çoğu bunda samimi değildirler. Halbuki bütün evreni yaratan, ve onu dilediği şekilde idare eden bir tanrıya inanmak için o kadar çok sebep vardır ki...
Dr. İsmail Ulukuş
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)